Đỗ Duy Ngọc

NHỮNG MẢNH ĐỜI TRONG THỜI ĐẠI DỊCH

Đã hai tháng trôi qua, cơn đại dịch đã biến Sài Gòn rộn rã, náo nhiệt đầy sức sống thành một mảnh đất xác xơ đầy bất trắc. Không khí tang thương phủ khắp thành phố, con virus vũ Hán đe doạ mọi người và cũng xuất hiện loại virus hoảng sợ trong từng khu phố, từng con hẻm, từng gia đình và trên từng khuôn mặt. Không lo sao được khi con số tử vong càng lúc càng nhiều, số người nhiễm càng ngày càng cao. Không lo sao được khi lương thực, thực phẩm cạn dần và đồng tiền trong túi càng teo tóp lại. Người giàu kẻ nghèo đều sợ cái chết đe doạ, người nghèo còn phải lo cái ăn cho chuỗi ngày dài sắp đến. Đã có những mảnh đời đáng thương, đã có người đói ăn xuất hiện trên các hệ thống truyền thông, báo chí, trên mạng xã hội. Dịch một bên và cái đói một bên.

Một clip do một đoàn phát cơm từ thiện đăng tải trên mạng xã hội. Sự việc xảy đến vào ngày 27.7 vừa qua tại thành phố. Trong clip, khi thấy xe phát cơm, một người đàn ông chạy đến từ vỉa hè, khi nhận được hộp cơm, anh năn nỉ: Chị, chị làm ơn cho em xin một hộp nữa chị. Em nhịn đói 2 ngày rồi chị. Em người Sóc Trăng có giấy tờ này". Vừa nói, người đàn ông lấy ví rút chứng minh thư ra. Hai người phát cơm xua tay bảo không cần. Sau đó, họ quyết định gửi thêm cho người đàn ông một ít tiền để mua mì tôm ăn đỡ đói.

Người đàn ông rối rít cảm ơn khi nhận được món quà đáng giá này. 

Tôi cũng từng có thời kỳ bị đói bảy ngày không có gì bỏ bụng, tôi hiểu rất rõ và thấm thía về cái đói nên rất đồng cảm với niềm sung sướng của người đàn ông này khi nhận được hộp cơm lúc  bụng đói cồn cào.

Một đoạn trong face Bich Lan Bích Nguyễn:

Lời kêu cứu vô thanh trong messenger của tôi trưa nay của một thanh niên 19 tuổi khiến tôi không thể làm ngơ. Đầu tiên tôi cảnh giác, nhưng sau đó tôi tin rằng đó là sự thật hiện hữu ở không chỉ một con người, ở một chỗ nào đó, ngay lúc này trên đất nước tôi. 

"Con 19 tuổi, ở Hương Trà, Huế. Mẹ ốm, con còn hai em nhỏ nên phải nghỉ học đi làm. Vào Bình Dương vừa xin được vào làm ở nhà máy chưa có lương thì phải nghỉ vì dịch bệnh. Cô chủ trọ cho miễn tiền nhà nhưng giờ con không có tiền ăn. Con chỉ có một chiếc ấm siêu tốc để đun mỳ. Con đói lắm cô ơi!"

Một sinh viên đột nhập vào xưởng của anh hàng xóm. Anh sinh viên trở thành tên trộm vì quá đói. Anh không tìm kiếm tiền bạc hay những vật dụng trong xưởng, anh chỉ gom một ít áo quần cũ và một đôi giày rồi vào bếp lục tìm được gói mì tôm. Anh nấu mì ăn rồi kiếm chảo đặt lên bếp, lục thấy quả trứng liền đập vào rồi định mở nồi cơm định lấy cơm để chiên thì bị phát hiện. Khi bị tra hỏi, anh bảo vì đói quá nên đi kiếm ăn, định chiên thêm miếng cơm chiên đem về cho bạn cùng phòng bị bệnh và thiếu ăn mấy hôm rồi. Chủ xưởng và mấy người công nhân tha cho anh. Khi câu chuyện đưa lên trên mạng, không một ai trách anh sinh viên, cũng không một ai lên án anh mà rất nhiều người hỏi thăm địa chỉ của anh để gởi cho anh chút lương thực, thực phẩm sống qua ngày.

Một nhóm có tên là Bữa Cơm Nhân Ái, đã bắt gặp một bà cụ sắp kiệt sức vì đói. Bà cụ gầy gò, tay run lẩy bẩy nhận hộp cơm mà không mở nắp được. Những người trong nhóm phải mở giúp cho cụ.

Một bà cụ khác ở quận 11 tuổi đã 85 lom khom trên đường, đầu đội chiếc nón rách tả tơi run run nói với đoàn thiện nguyện: “Cô ơi, cho tôi thêm hộp cơm nữa nhé. Ở nhà tôi có thằng khùng 65 tuổi. Tôi già rồi nhưng phải nuôi nó. Tôi già rồi, 85 tuổi rồi, không nói dối cô đâu.”

Một nhóm người già từ miền Trung vào Sài Gòn, chọn nghề bán vé số để mưu sinh. Nhưng rồi cơn dịch ập đến, họ không biết xoay xở làm sao. Họ đành nương tựa vào nhau trong căn nhà chỉ rộng hơn 20m2 tại số 22/21A Nguyễn Văn Cừ, P. Cầu Kho, Quận 1 vốn đã khó khăn nay lại bộn bề hơn bội phần khi thành phố tạm dừng hoạt động bán vé số của đại lý vé số, bán vé số dạo, rồi tiếp đó là những ngày giãn cách để phòng dịch. Ngày mai rồi ngày mai nữa, không biết những cụ già này phải sống ra sao khi chẳng còn nguồn thu nhập.

Có cụ già đi moi thùng rác kiếm phế liệu, lon bia, chai rỗng. Nhưng rồi, cách ly, phong toả, thùng rác cũng trống rỗng chẳng còn chi để moi. Bà đói bên vệ đường, may có đoàn từ thiện đi qua, bà nhận hộp cơm trong nước mắt.

Bà Trâm ở trọ tại quận 8. Trước khi ɗịch Ƅệnɦ bùng þɦát, bà thường đón xe ôm từ nơi thuê trọ đến chợ An Đông bán vé số. Nhưng khi thành phố giãn cách, bà không bán vé số được nữa. Dù không được bán, bà Trâm vẫn phải kiếm cái để ăn. Thế nên, bà chọn cáᴄh tiết kiệm bằng cáᴄh nhịn bữa sáng. Đến trưa, bà tìm những nơi phát cơm từ thiện để ăn. Chiều về, bà nấu cháo loãng hoặc độn cháo với mỳ tôm để ăn qua bữa.

Hay như bà Ngọc Tuyết (73 tuổi, vô gia cư) gần như đói lả. Bà cố lết bộ đến quán cơm từ thiện xin hộp cơm. Nhận được cơm, bà Tuyết đến gốc cây ven đường cáᴄh quán cơm cɦưa đầy mấy bước chân ăn vội vã. Không đủ tiền thuê trọ nɦư bà Trâm, bà Tuyết sống lang thang, tối ngủ ở vỉa hè, khuôn viên bệnh viện Nhi Đồng 1. Không thể tự nấu ăn, bữa cơm trong ngày của bà chỉ trông chờ vào cáᴄ hàng quán và cơm từ thiện. Giờ hàng quán đóng cửa, bà ngồi chờ các đoàn từ thiện kiếm ăn. Thành phố giãn cách, các đoàn từ thiện cũng thưa dần, bà chẳng có gì để ăn, nằm ủ rũ.

Vài ngày trước còn có câu chuyện người đàn ông chạy xe đạp đi xin việc. Ông đói và mệt mỏi, cố gắng đi đến từng công ty, từng cửa hàng có việc gì thì cho mình vào làm nɦưng chẳng ai có nhu ᴄầᴜ. Xin không có việc, ông mở lời xin chút thức ăn lót dạ khiến ai nấy đều nghẹn ngào. Giờ tất cả thành phố đã đóng cửa, không biết ông sẽ sống ra sao?

Gia đình ông Trần Văn Lạc (Phường 12, Quận 5), bản thân ông bị di chứng tai biến nên liệt 2 chân,  ông được phường tặng chiếc xe lắc tay để đi bán vé số. Thành phố bị dịch bệnh khiến gia đình ông Lạc rơi vào tình trạng khó khăn, khi vợ ông cũng không khả năng lao động, người con trai trước kia làm dân quân tự vệ, nay làm giữ xe tại một chung cư trên địa bàn phường với đồng lương ít ỏi, chỉ đủ chi tiêu cá nhân.

Ông Lạc tâm sự: “Căn nhà nhỏ, nhưng ở hơn 10 người, khiến sinh hoạt cũng rất khó khăn, bản thân tôi bán vé số cũng không kiếm được bao nhiêu, thời gian này không được đi bán, nguồn thu nhập của tôi bị ngừng hẳn, giờ chỉ nhờ vào sự hỗ trợ của phường”.

Không còn kiếm sống được ở thành phố, nhiều người đành gạt nước mắt trở về quê. Chỉ ít người may mắn được vào danh sách của các tổ chức đưa xe, máy bay, tàu lửa đi về. Phần đông chọn phương tiện sẵn có của mình để quy hương. 

Hai chị em Trần Thị Huyền 18 tuổi và Trần Văn Đủ 17 tuổi, quê ở xã Đăk Kan, huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum vào làm thuê tại một xưởng ở TP Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước. Ảnh hưởng của dịch nên hai em không có việc làm, trong khi tiền hết, nên đã quyết định chọn cách đi bộ về quê, dù quãng đường là hơn 400km và trong túi chỉ có 200.000 đồng. Khi đến chốt Cai Chanh ở xã Đắk Ru, huyện Đắk R’lấp, Đắk Nông, giáp Bình Phước thì được người dân thương tình tặng chiếc xe đạp. Tới điểm kiểm soát ở cầu Đăk Rtih, TP Gia Nghĩa, hai em không thể đi tiếp vì thiếu giấy xét nghiệm virus.  Một chị tên Loan khi biết câu chuyện đã chia sẻ lên mạng xã hội. Sau đó, nhiều tấm lòng hảo tâm đã giúp đỡ Huyền, Đủ. Với số tiền 5,7 triệu đồng được giúp, chị Loan mua cho chị em Huyền chiếc xe máy cũ 2,5 triệu đồng, chủ tiệm sửa xe ở xã Trường Xuân, huyện Đắk Song khi biết hoàn cảnh đáng thương của hai em đã tặng lại 500 ngàn đồng. Sau khi mua mũ bảo hiểm, hai chị em Huyền còn 3 triệu đồng giắt lưng về quê. Em Huyền cho biết: "Chúng em biết với 200 nghìn đồng sẽ khó có thể về quê được nhưng không còn lựa chọn nào nên vẫn quyết định về. Có những lúc em tưởng sẽ không tiếp tục được chặng đường dài nữa nhưng may mắn cho chúng em khi gặp được những anh chị rất tốt, giúp đỡ rất tận tình".

Một thanh niên Gia Lai , đi làm thuê ở SG, đang mất việc, nghe tin mẹ bệnh ở nhà, sáng nay đã cố đi xe máy về quê, bị chốt kiểm soát ở cầu Vĩnh Bình chặn lại, bắt quay đầu xe. Anh ấy khóc và nói :

"Mẹ em nằm viện ba cứ hỏi em về chưa, bà ngoại nói mẹ nặng lắm nên em phải về. Các anh cho em đi đi, các chốt kia em xin được mà”. Đau lòng quá!

Một ông cụ lâm vào cảnh không còn kế sinh nhai trong kỳ giãn cách nên liều mình đạp xe từ Sài Gòn về Phú Yên. Tình cảnh của ông được chia sẻ trên mạng và một “hot girl từ thiện” Trúc Phương đã đến tận nơi với hy vọng kịp giúp đỡ trước khi ông về quê. Khi đi, cô mang theo 10 triệu đồng để tặng, mong ông có cuộc sống tốt hơn.

Trên trang cá nhân, cô chia sẻ: “Thật sự may mắn khi biết tin ông đã xin được 1 chỗ trong chuyến xe buýt đầu tiên để về với gia đình. Cảm xúc vui mừng và hạnh phúc như vỡ oà trên gương mặt của ông. Em gửi ông tiền nhưng ông bảo về quê còn lo được nên chỉ lấy 3 triệu đồng thôi, con giữ lại cho bà con mắc kẹt ở Sài Gòn nha con.”

Một nhóm người lao động đi xe gắn máy từ Sài Gòn về Nghệ An khi tới Quảng Bình thì mệt quá ngủ luôn ngoài đường. Một anh người Quảng Bình đi ngang qua thấy thế thương quá, nên đã đi mua cho họ ít bánh mì ăn lót dạ, để có sức tiếp tục về quê. Thật sự không có gì bằng tình nghĩa đồng bào.

Còn nhiều, nhiều lắm những mảnh đời khó khăn trong cơn đại dịch. Nó nằm trong góc khuất của những xóm lao động nghèo. Nó nằm lộ thiên trên những vỉa hè, phố vắng. Nó còn có mặt trong những khu cách ly thiếu thốn trăm bề. Trách thì cũng đã trách nhiều rồi. Ý kiến thì cũng viết nhiều rồi. Thôi thì, không có nhà nước thì còn nhân dân. Dân thương dân, dân đùm bọc lấy dân qua cơn khốn khó. Khi nhiều người an lành trốn dịch trong nhà, hãy nhớ ngoài kia còn biết bao mảnh đời bất hạnh, còn biết bao số phận không may, còn biết bao người đang thiếu ăn và khổ đau vì đại dịch. Hãy bớt hô khẩu hiệu đi, hãy dẹp những lễ lạt không cần thiết đi, hãy nhìn xuống những khổ đau, thiếu thốn mà người nghèo phải cam chịu trong những ngày đại dịch.

Đọc tin trên báo thấy sáng 29.7, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tiếp Đại sứ Cộng hòa Cuba Orlando Nicolás Hernández Guillén đến chào xã giao. Nhân dịp này Thủ tướng Phạm Minh Chính trao 10.000 tấn gạo của Việt Nam tặng nhân dân Cuba. Lại nhớ đến truyện "Trẻ con không được ăn thịt chó" của nhà văn Nam Cao. Truyện kể một gã nhà nghèo, có bốn đứa con. Nghèo thì luôn thèm ăn và gã đã làm thịt con chó nhà nuôi khi cơn thèm thịt đã dâng đến cổ. Bọn nhỏ ở nhà cũng mừng vì sắp có thịt ăn. Thế nhưng, gã cùng ba người bạn được mời đến xơi sạch mâm thịt chó, các con của gã chỉ còn mấy cái bát không, cũng chẳng còn miếng xương để gặm. Đọc mà nghe xót xa lẫn căm giận. Nhà thiếu ăn, con thèm ăn mà đem cho bạn bè hàng xóm ăn, bắt con đói. Tàn nhẫn quá! Trong cơn đại dịch này, dân cũng như những đứa bé trong truyện của Nam Cao, đang thiếu ăn, thèm ăn mà người lớn lại mang mời hàng xóm. Thế mới đau! Ừ cũng có thể trẻ con không ăn thịt chó, nhưng con người thì ai cũng cần có gạo để nấu cơm chứ không lẽ cứ đi xin ăn mãi mà dịch rồi giãn cách, giới nghiêm thì vẫn còn kéo dài không biết bao giờ chấm dứt. 

Khi đọc tin 10.000 tấn gạo cho Cuba lại nhớ dáng co ro sắp xỉu vì đói của bà cụ già ở Lê Văn Sỹ, lại nhớ đến người đàn ông xin thêm hộp cơm vì đã đói hai ngày, lại nhớ đến chàng sinh viên trở thành kẻ trộm vì thiếu ăn, lại nhớ đến biết bao người nghèo đang chờ suất cơm từ thiện. Nhớ đến những mảnh đời ấy và xót xa quá đỗi. Buồn ơi là buồn!

31.7.2021

Sài Gòn ngày lockdown thứ hai mươi ba

DODUYNGOC

TANG THƯƠNG

Dù là người lạc quan, không chấp nhận chữ "toang" và "bùng" ở Sài Gòn, nhưng đến hôm nay, phải chấp nhận một sự thật là Sài Gòn tang thương như chưa bao giờ thấy. Kể cả trong thời chiến tranh và trong thời điểm đói nghèo sau 1975. 

Đã qua thời gian dài giãn cách rồi giới nghiêm, từ chỉ thị 15, rồi 16 rồi phong toả, con số người nhiễm bệnh và tử vong ở Sài Gòn vẫn không ngừng tăng. Rất nhiều khu vực bị cách ly dài ngày, rất nhiều biện pháp, chỉ thị được đưa ra, nhưng bất lực. Không biết bao nhiêu clip, bao nhiêu tin nhắn, bao nhiêu hình ảnh đã cho thấy một Sài Gòn với nhiều bi kịch. Cảnh nhếch nhác, thiếu phương tiện ở các khu cách ly, cảnh người chết đắp chiếu, người bệnh hấp hối trong phòng của bệnh viện chuyên điều trị người vướng virus Vũ Hán mà không có một ai chăm sóc, tiếng kêu vô vọng của người đàn ông trong căn phòng đầy những người chờ chết. Cảnh hàng đoàn xe chở xác người chờ vào lò thiêu ở Bình Hưng Hoà. Tiếng kêu tuyệt vọng của một cô gái bên xác mẹ vừa qua đời. Câu nhắn tin cuối cùng của một cô gái thiện nguyện trước lúc lìa đời. Cảnh một thanh niên được để trên xe đẩy hàng đưa ra từ con hẻm nhỏ ở quận tư, anh ta yếu lắm rồi, không thở nổi, xe đón anh là một chiếc xe vận tải nhỏ chở hàng do y tế đưa xuống, không bình oxy, không có một thiết bị cấp cứu nào, anh được dìu lên xe và ngồi thở dốc. Nghe nói sau đó anh đã không qua nổi và đã tử vong. Cảnh ba chiếc quan tài được đưa ra từ con hẻm nhỏ lên xe đi thiêu giữa buổi chiều nặng hạt. Cảnh người mẹ kêu gào xin cứu con trong khu cách ly...và biết bao cảnh đau thương nữa không viết ra hết. Và cảnh những người sống lê lết bên vỉa hè nhận hộp cơm từ thiện, ánh mắt ai cũng buồn, nụ cười của ai cũng méo xệch. Những cảnh bi đát ấy không thể tìm thấy trên báo chí hàng ngày, cũng sẽ không thấy trên ti vi. Nhưng đó là những cảnh đời thực đang xảy ra hàng giờ trong lòng thành phố này. Đêm ở Sài Gòn giờ lặng im một cách đáng sợ và đêm Sài Gòn trong nhiều căn nhà, ngõ hẻm, góc phố, trong các khu cách ly, trong các bệnh viện có những con người lần lượt lìa trần trong lặng lẽ, những cảnh đau thương đầm đìa nước mắt.

Cơn đại dịch như một trận cuồng phong kéo dài, nhà nước loay hoay với những kịch bản đối phó nhưng hình như chưa tìm được một liều thuốc hiệu nghiệm để ngăn chận cơn dịch. Cứ cách ly, phong toả, giới nghiêm, giãn cách với các chỉ thị không còn giá trị với cuộc khủng hoảng. Đã đến lúc lựa chọn tập trung giảm tử vong, giảm người nhiễm bệnh. Chuyện tăng trưởng, phát triển phục hồi kinh tế cho chậm lại hoặc cũng có thể dừng lại khi không thể bắt cá hai tay trong thời kỳ dầu sôi lửa bỏng này, cứu người là chuyện khẩn cấp nhất. 

Vừa qua, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong đã ký quyết định thành lập Tổ tư vấn về chính sách phòng, chống dịch Covid-19 và phục hồi kinh tế với 8 thành viên do TS Vũ Thành Tự Anh, Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, Đại học Fulbright Việt Nam làm Tổ trưởng.

Tổ tư vấn có nhiệm vụ chủ động nghiên cứu, đề xuất giải pháp, biện pháp cho Chủ tịch UBND TP.HCM để lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác chống dịch, phục hồi sản xuất, qua đó góp phần thực hiện “mục tiêu kép”. Và đây là danh sách tổ tư vấn đó: 

TS Vũ Thành Tự Anh, Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, Đại học Fulbright Việt Nam (Tổ trưởng)

TS Trương Minh Huy Vũ, Khu công nghệ phần mềm, Đại học Quốc gia TP.HCM (Tổ phó)

PGS.TS Trần Hoàng Hải, giảng viên cao cấp, quyền Hiệu trưởng Đại học Luật TP.HCM

PGS.TS Hoàng Công Gia Khánh, Đại học Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia TP.HCM

TS Nguyễn Ngọc Nhã Nam, VNTI và Khu công nghệ phần mềm, Đại học Quốc gia TP.HCM

PGS.TS Phạm Duy Nghĩa, Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, Đại học Fulbright Việt Nam

Ông Nguyễn Xuân Thành, Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, Đại học Fulbright Việt Nam

PGS.TS Đỗ Văn Dũng, Đại học Y dược TP.HCM

Với ý kiến cá nhân, tôi nghĩ nên tách ra hai mục tiêu và hai tổ tư vấn khác nhau dù cả hai có thể tiến hành song song. Tổ chống dịch gồm các bác sĩ, các nhà khoa học tư vấn cho uỷ ban các biện pháp chống dịch hiệu quả, nhanh chóng và thiết thực nhất. Tổ tư vấn kinh tế gồm các chuyên gia kinh tế đưa ra những ý kiến để phát triển kinh tế sau cơn dịch. Ở đây nhìn vào tổ tư vấn chống dịch, phục hồi sản xuất 8 người mà chỉ có một bác sĩ, còn lại toàn chuyên gia quản lý, giáo sư kinh tế với Tiến sĩ phần mềm. Thế thì tư vấn chống dịch cái gì khi nhiệm vụ trước mắt là chống dịch. Các nhà lãnh đạo vẫn băn khoăn và đặt nặng việc phát triển, phục hồi kinh tế hơn là việc chống dịch. Bởi vậy việc đối phó với đại dịch cứ chạy loanh quanh và lâm vào bế tắc.

Mới đây, khi làm việc với chủ tịch nước, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong cho biết tính đến nay TP.HCM đã trải qua 61 ngày giãn cách xã hội theo các cấp độ khác nhau. Đánh giá việc thực hiện chỉ thị 16 tăng cường, chủ tịch UBND TP cho biết việc hạn chế ra đường từ sau 18h đến 6h sáng được thực hiện nghiêm. Tuy nhiên, từ 6h sáng đến trước 18h, nhiều người vẫn ra đường mà không có lý do cần thiết.

Ông Phong nhận định khi thực hiện chỉ thị 10 trên cơ sở chỉ thị 15, số ca nhiễm tăng 6,1 lần so với khi áp dụng chỉ thị 19. Khi áp dụng chỉ thị 16, số ca mắc tăng bình quân 7,7 lần/ngày so với áp dụng chỉ thị 10. Khi tiếp tục áp dụng chỉ thị 10 thì số ca mắc bình quân tăng 1,5 lần so với khi áp dụng chỉ thị 16. Như vậy, khi tiếp tục áp dụng chỉ thị 16 thì tốc độ tăng ca mắc bình quân đã chậm lại, chỉ tăng 1,5 lần.

Thế nhưng, nếu xem con số thống kê người nhiễm bệnh và số tử vong thực tế, người ta sẽ có kết quả khác. Ngày 18.7 có 4693 ca, ngày 19.7 có 3074 ca, ngày 20.7 có 3322 ca, ngày 21.7 có 3556 ca, ngày 22.7 có 4218 ca, ngày 24.7 có 5396 ca, ngày 25.7 có 4555 ca, ngày 26.7 có 5997 ca, ngày 27.7 có 6318 ca, ngày 28.7 có 4449 ca, ngày 29.7 có 4592 ca. Qua những con số đó, ta thấy chỉ qua 11 ngày từ 18.7 đến 29.7, con số người nhiễm bệnh không hề giảm dù thành phố đã dùng nhiều biện pháp để đối phó. Tính đến sáng 30.7, trên địa bàn thành phố đã có 85.288 trường hợp mắc virus Vũ Hán được Bộ Y tế công bố. Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TPHCM cho biết, hiện các bệnh viện trên địa bàn thành phố đang điều trị cho 36.378 bệnh nhân dương tính, trong đó có 847 bệnh nhân nặng đang thở máy và 14 bệnh nhân can thiệp ECMO. Tính từ đầu năm đến nay, toàn thành phố đã có 1.057 bệnh nhân tử vong sau khi mắc virus, một con số không nhỏ. Và từ con số đó ta hình dung ra nỗi tang thương của nhiều gia đình ở thành phố này trong cơn đại dịch.

Nhưng thật ra con số tử vong ở thành phố không chỉ là con số người chết vì virus mà mỗi ngày còn biết bao nhiêu bệnh nhân chết vì những bệnh tật khác nhưng không được thống kê. Vì cách ly, phong toả, giới nghiêm và hệ thống liên lạc với các bộ phận y tế, với bệnh viện tắc nghẽn không liên lạc được hoặc chuông reo không ai trả lời. Vì hạn chế lưu thông cùng các phương tiện giao thông công cộng không được phép hoạt động. Rất nhiều người mắc bệnh tim mạch, đột quỵ, tai biến, ruột thừa, viêm gan cấp tính, viêm cầu thận, tai nạn...không thể đến bệnh viện để cứu chữa kịp thời và họ đành lìa đời trong đau đớn và uất hận của thân nhân. Con số người chết này cũng liên quan gián tiếp từ virus Vũ Hán. Bệnh viện vắng hẳn người đến thăm khám, người bệnh mãn tính cũng không được tái khám, ngay cả người trong tình trạng cấp cứu khó khăn lắm mới đến được bệnh viện nhưng cũng không được quan tâm chữa trị như bình thường mà phải qua biết bao thủ tục và việc từ chối người bệnh là chuyện đã từng xảy ra.

Cách ly, phong toả kéo dài đã hai tháng, nhiều người, nhiều gia đình chẳng còn chi để sống qua ngày. Đã có hiện tượng lây nhiễm tập thể ở các khu dưỡng lão. Những trung tâm nuôi người già, trẻ em lâu nay sống nhờ lòng hảo tâm của bá tánh giờ đây lâm vào cảnh thiếu ăn. Đã đến lúc nhà nước nên tìm ra giải pháp tốt hơn là ra lệnh cấm đoán và giới nghiêm. Càng siết mạnh càng gây hoang mang và âu lo. Bữa cơm càng lúc càng vơi dần đi vì không còn phương sinh kế, ức chế vì bị tù túng và bế tắc vì không kiếm ra tiền mua rau gạo. Những thứ ấy khiến cho người dân dễ sinh ra bất mãn và có những hành vi thiếu kiểm soát.

Những đoàn người tìm cách bỏ thành phố lại sau lưng càng lúc càng nhiều. Họ ra đi với nhiều phương tiện có sẵn để tìm đường về quê. Họ rời thành phố với giọt nước mắt nhưng ngày về nhiều khi cũng chẳng có nụ cười. Quê nhà nhiều nơi cũng chẳng muốn đón nhận họ và nơi quê nhà họ cũng khó kiếm được bữa cơm. 

Tang thương không chỉ ở số người nhiễm bệnh, số  người tử vong hàng ngày mà tang thương còn phủ lên đời sống của nhưng người đang còn lành mạnh đang thấp thỏm âu lo chẳng biết số phận của mình trong mốt mai.

Cũng chẳng hiểu về công văn hoả tốc của Bộ trưởng Bộ Y tế gởi cho chủ tịch thành phố ngày hôm qua. Thúc hối tiến trình chích vaccine vì có cảm giác thành phố tiêm chủng quá chậm chạp? Trong khi đó thành phố lại khẩn thiết yêu cầu tăng cường lượng vaccine. Thực tế là thành phố tiêm chủng quá chậm, số lượng người được chích chẳng là bao so với dân số gần chục triệu người. Thiếu vaccine hay thiếu tổ chức, trách nhiệm? Người dân không cần biết lỗi của ai, chỉ mong được chích vaccine để bớt sợ hãi và hi vọng cơn dịch sẽ sớm qua đi. Lúc này chỉ mong làm sao giảm được người nhiễm dịch và con số tử vong. Bởi thế giới cũng đã biết rằng không bao giờ diệt được con virus khốn nạn này mà chỉ là ngăn chận nó, sống chung với nó bằng vaccine và những viên thuốc của tương lai.

Theo HCDC, tính từ 18h30 ngày 29.7 đến 6h ngày 30.7, thành phố ghi nhận thêm 2.740 bệnh nhân mới được Bộ Y tế công bố sáng nay.

Trong đợt dịch thứ 4 bắt đầu từ 27.4 đến sáng 30.7, thành phố có tổng cộng hơn 84.500 người mắc virus Vũ Hán.

Những con số chẳng có chi vui, nỗi lo còn đó.

30.7.2021

Sài Gòn ngày lockdown thứ hai mươi hai

DODUYNGOC

CHUYỆN SHIPPER.

Đã qua mấy kỳ giãn cách rồi giới nghiêm, tình hình thành phố vẫn chưa ổn, nghe nói sẽ tiếp tục giới nghiêm với nhiều biện pháp khắt khe hơn. Có lẽ kéo dài đến tháng chín. Bèn kiểm tra lại lương thực, thực phẩm trong tủ lạnh. Thấy đã vơi đi nhiều, tủ đã có nhiều khoảng trống. Xem hủ gạo, coi lại mì gói, toàn chỉ còn lưng lửng. Gọi mấy mối quen, mối nào cũng ngại không có shipper, kiểu này thì kẹt rồi. Thành phố làm gắt gao kiểm soát người đi đường, nhưng không có giải pháp để hàng hoá được lưu thông khiến cho cuộc sống của dân sẽ gặp nhiều khó khăn. Trong lúc giãn cách với thời gian quá dài như thế này, chợ không mở, hàng quán đóng cửa, đến siêu thị thì mất quá nhiều thời gian đợi chờ và cũng dễ lây nhiễm trong không gian bít bùng máy lạnh. Mua hàng online là một giải pháp tốt nhất, nhưng lại gặp trở ngại về chuyên chở. 

Chiều ngày 26.7, Ủy ban thành phố có văn bản khẩn về việc hướng dẫn hoạt động cho dịch vụ vận chuyển hàng hóa bằng xe mô tô 2 bánh có ứng dụng công nghệ kết nối với khách hàng. Yêu cầu các đơn vị cung ứng dịch vụ shipper chủ động phối hợp với cơ quan chức năng thực hiện điều chỉnh bổ sung các giải pháp phòng, chống dịch, với 8 yêu cầu phải thực hiện ngay.

Thứ nhất là giảm 10% số lượng nhân viên. Thứ hai là làm bảng tên thẻ cứng có hình và xác nhận của công ty cho từng shipper và ứng dụng công nghệ nhận diện shipper thông qua mã QR. Cụ thể, phải hiển thị đầy đủ các thông tin về shipper, phương tiện, địa chỉ, nơi cư trú của shipper, giao hàng, người đặt hàng, lộ trình vận chuyển hàng hóa thiết yếu, chi tiết hàng hóa thiết yếu được vận chuyển… Thêm vào đó, phải thực hiện băng đeo tay nền xanh đậm, kích thước ống đeo cao 20cm, in chữ “shipper” màu trắng. Thứ 3 là chỉ được hoạt động trong khu vực một quận. Thứ tư là xét nghiệm cho đội ngũ shipper  7 ngày một lần. Thứ 5, phải thường xuyên nhắc nhở tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp phòng, chống dịch; đồng thời trang bị xịt khuẩn cho shipper để khử khuẩn trong quá trình giao nhận hàng hóa. Thứ 6, định kỳ hàng ngày thực hiện đăng ký danh sách đội ngũ shipper và địa bàn hoạt động về Sở Công thương và Sở Giao thông Vận tải..v..v..

Như vậy, theo yêu cầu của thành phố, các công ty vận chuyển và các shipper phải tuân thủ những yêu cầu trên. Tất cả đều hợp lý để giúp cho việc lưu thông hàng hoá được đến tay người cần và an toàn cho mọi người. Tuy nhiên ở điều thứ 3 và thứ 4 khiến cho đội ngũ shipper rất khó thực hiện. Chỉ được lưu thông trong một quận thì khó quá. Hàng hoá đôi khi không nằm trong quận, khách hàng mua bán online thường có những địa chỉ tin cậy, uy tín và họ chỉ muốn mua hàng ở đấy. Nếu địa điểm ấy khác quận thì đành chịu. Chưa kể những người trong gia đình, bạn bè thân thuộc muốn gởi giúp nhau những mặt hàng thiết yếu hỗ trợ trong mùa dịch nhưng khác quận thì cũng thua luôn. Con muốn gởi cho Bố Mẹ, giúp anh em là chuyện thường tình, nhưng rồi không thực hiện được vì khác quận. Quy định chỉ chạy được trong quận là một khó khăn lớn cho người chuyển hàng cũng như nhận hàng. Nhiều khi cần thiết quá, người ta đành chọn phương án như chạy tiếp sức trong thể thao. Tức là sẽ có nhiều shipper. Bắt đầu từ quận này, đến ranh giới của quận kia, có người nhận hàng đi tiếp, chuyển qua nhiều địa điểm như thế để món hàng đến được tay người nhận. Giá ship sẽ tăng cao, nhiều lúc còn nhiều hơn cả giá trị món hàng. Thứ nữa yêu cầu shipper phải xét nghiệm một tuần một lần. Mỗi lần mất ít nhất là 330.000 đồng, đương nhiên là shipper chịu chứ chắc chắn công ty sẽ không hỗ trợ chuyện này. Hao tốn quá dù việc đấy là cần thiết. Chưa kể, việc xét nghiệm của ta đôi chỗ chưa hoàn hảo, dương tính giả, âm tính giả cộng thêm người thực hiện không thay hoặc không sát trùng bao tay sau mỗi lần xét cũng là nguy cơ truyền virus. 

Kết quả là một lượng lớn shipper đành tắt ứng dụng, không hoạt động khiến các siêu thị, người bán online và cả doanh nghiệp vận chuyển gặp rất nhiều khó khăn. Lý do nghỉ của shipper là chạy một cuốc chẳng được bao nhiêu vì công ty chia vùng lại và giảm tiền thu nhập mà đổi lại nguy cơ nhiễm bệnh rồi bị phạt tiền. Nếu cứ đi xét nghiệm thì hụt thu nhập khá lớn, nên đành thôi. Tất cả đều cảm thấy lúng túng trước nhiều quy định của thành phố trong hoạt động giao hàng.

Trưa nay tôi mua một ít thịt ướp sẵn của một người quen bên quận 8. Chờ gần một tiếng rưỡi thì đội ngũ chạy tiếp sức đó mới mang hàng tới nơi và đương nhiên qua nhiều anh em như thế, tiền vận chuyển lên đến trăm ngàn đồng. Phải chịu thôi. Có lẽ thành phố cũng nên xem lại những quy định về việc chuyển giao hàng hoá bằng xe gắn máy để việc lưu thông dễ dàng hơn, giúp cho đời sống của đại bộ phận nhân dân bớt khó khăn hơn trong mùa dịch.

Nói đến chuyện lưu thông hàng hoá lại đụng đến định nghĩa thế nào là mặt hàng thiết yếu. Anh em shipper rất sợ chuyện này. Mỗi chốt có suy nghĩ mỗi khác về cái chữ thiết yếu. Cũng không thể có một văn bản nào có thể liệt kê được hết những thứ gọi là thiết yếu. Thời gian giãn cách, phong toả càng dài thì cái gọi là thiết yếu ấy càng nhiều. Đã bảo cái gì phục vụ cho đời sống đều là thiết yếu. Ngay trong những ngày dài chỉ loay hoay trong nhà, cái kim, sợi chỉ, bông băng cũng là thiết yếu. Khi đã ngăn không cho ra đường, người dân như kẻ bị tù giam lỏng. Thời gian dài thì xuất hiện nhiều nhu cầu phục vụ cho sinh hoạt. Nên chăng có một văn bản liệt kê những mặt hàng không cho phép lưu thông, còn lại đều là thiết yếu để các chốt chặn khỏi phải khó xử và người mua hàng được thuận lợi, anh shipper cũng dễ dàng trong việc vận chuyển.

Trong ngày 29.7, thứ trưởng Bộ Y tế phát biểu rằng: "Với chiến lược mới, mục tiêu không phải truy tìm, phát hiện nữa mà tập trung cho điều trị để cứu chữa các bệnh nhân, bảo vệ những người có bệnh lý nền, người già, giảm tỉ lệ tử vong". Như vậy, trong thời gian tới, con số ca nhiễm bệnh dịch được công bố có thể giảm đi nhưng điều đó không có nghĩa là Sài Gòn đã qua đỉnh dịch. Thật sự là tình hình dịch bệnh ở thành phố đang khó kiểm soát vì nhiều lý do, vì thiếu khả năng, chủ quan, thiếu tính khoa học đưa đến lúng túng trong cách xử lý và đưa ra những biện pháp không phù hợp. Cũng vì thiếu chuyên môn, cũng vì thiếu nhân lực, thiết bị trước sự bùng phát quá bất ngờ của dịch bệnh. Cũng có một phần những người thiếu ý thức, không chấp hành những yêu cầu của nhà nước đưa đến tình trạng nhiều F0 lang thang. Do vậy, thời gian giãn cách, giới nghiêm sắp tới có thể kéo dài, đừng nên thấy con số nhiễm bệnh giảm mà lơ là cảnh giác. Người ta vẫn thấy những người ung dung đi tập thể dục, dắt chó đi dạo, vợ chồng chở nhau đi chơi, người không mang khẩu trang ra ngoài ngồi thêu áo...khi bị nhắc nhở thì gây gỗ, xung đột với những người đang thi hành nhiệm vụ. Biến thể Delta tấn công rất nhanh, lây nhiễm rất lẹ, nếu cứ để thoả mãn thói quen của riêng mình, đến khi dính virus, không thở được còn lây cho người khác, lúc đó ân hận cũng chẳng kịp.

Thông tin về một loại thuốc mới trị covid đang mở ra tia hi vọng cho thế giới; Công ty Merck của Hoa Kỳ (MSD) đã cùng Ridgeback Biotherapeutics của Đức phát triển Molnupiravir và đang trong thời gian thử nghiệm cuối cùng.

MSD có chi nhánh tại Nhật Bản, và cũng như vaccine, Nhật Bản đã nhanh chóng tham gia đợt thử nghiệm lâm sàng này, có nghĩa khi được cấp phép tại Hoa Kỳ, Nhật cũng sẽ có thuốc.

Merck & Co., Inc Nhật Bản đã đăng ký đối tượng tại Nhật cho nghiên cứu chung quốc tế giai đoạn 3 về molnupiravir (tên chung, mã phát triển: MK-4482) từ ngày 23-6, còn gọi là MOVe-OUT. Kết quả dữ liệu dự kiến sẽ có vào tháng 9 hoặc tháng 10. Nếu không có vấn đề hy vọng đầu sang năm sẽ tung ra trên thị trường. Nhân loại có thêm niềm hi vọng.

Nhớ lại hồi chuông báo động đầu tiên về virus Vũ Hán đã gióng lên trước khi thành phố Vũ Hán bị phong tỏa, chính xác là ngày 30-12-2019. Sau đó là 76 ngày phong toả khắt khe. Theo báo cáo của chính quyền Trung Quốc, tổng số ca tử vong sau nhiều lần được điều chỉnh lên 3.869 và tổng số ca nhiễm điều chỉnh lên 50.333. Với thành phố 11 triệu dân, con số thiệt hại ở Vũ Hán chắc chắn không như báo cáo mà phải nhiều gấp mấy lần. Nhưng tạm tin để so sánh một chút. 

Nhìn lại thành phố ta, số người nhiễm đã gần gấp đôi số báo cáo của Vũ Hán. Rất may là số tử vong của thành phố không nhiều như Vũ Hán. Thế nhưng tình cảnh bi thương thì cũng chẳng khác nhau là mấy. Nhưng giờ đây, Vũ Hán đã hồi sinh qua cơn bão táp của dịch bệnh. Tuy vẫn còn đó những nỗi đau cần thời gian để xoá lấp. Cũng hi vọng Sài Gòn sẽ qua hết cơn đau để trở lại bình thường như Sài Gòn đã từng có. 

29.7.2021

Sài Gòn lockdown ngày thứ hăm mốt

DODUYNGOC

ĐAU THƯƠNG VÀ NGHĨA TÌNH.

Đêm hôm qua không ngủ được. Nằm lắng nghe tiếng của đêm. Đêm Sài Gòn không còn âm thanh. Hình như có cảm giác tiếng dế giờ không cất tiếng nữa, chó cũng không sủa, tiếng mèo gọi đực cũng không còn trên những mái nhà. Không khí như đông đặc lại, nén chặt đầy bất trắc. Ánh đèn đường rọi xuống căn phố vắng, xuống con đường không bóng đổ của người đi. Giống như cảnh trong một cuốn phim mô tả một khu phố ma không tiếng thở. Thỉnh thoảng một chiếc xe cứu thương hú còi chạy vội vã, âm thanh như tiếng của tử thần. Giờ phút này, nếu dính bệnh mà được nằm trong chiếc xe cấp cứu là một diễm phúc. Bởi dù nặng hay nhẹ, dù bệnh dữ hay bị nhiễm virus, dù hấp hối hay còn thoi thóp thở mà liên lạc được xe, liên lạc được bộ phận có trách nhiệm, liên lạc được một bệnh viện nào đó đồng ý nhận có nghĩa là còn cơ hội sống. Trong những bộn bề và quá tải của các bệnh viện, chuyện sống chết bây giờ chỉ trông vào hên xui của số mệnh.

Vừa đọc một đoạn viết rất ngắn của một bác sĩ trẻ trên tuyến đầu chống dịch. Anh kể về một gia đình gồm hai vợ chồng và một đứa con. Cả nhà bị dính dương tính, đưa vào khu cách ly. Chồng 50 tuổi, khoẻ mạnh, không bệnh nền nhưng chỉ vài ngày sau bệnh trở nặng, đưa vào viện nhanh chóng rơi vào suy hô hấp, nội khí quản thở máy chỉ số SpO2 cải thiện rất ít, phổi như nát bét, trắng xoá, bệnh nhân không thở được. Các bác sĩ đã cố gắng tìm mọi cách để liên hệ đưa bệnh nhân lên tuyến cao hơn nhưng tất cả đều đang chật kín không còn chỗ trống. Bệnh nhân đã không chờ đợi được và không qua khỏi chỉ sau 72h nhập viện. Mọi thứ diễn ra quá chóng vánh. Anh bác sĩ báo tin cho người vợ và bàn chuyện hậu sự cho anh. Người vợ bệnh nhân vừa khóc vừa nói vọng trong điện thoại : Cầu xin bác sĩ tìm cách cứu con gái tôi, vì cháu nó ở khu cách ly và cũng đang diễn biến nặng lên, sốt cao, khó thở đã hai hôm nay rồi mà không được thở oxy, không có nhân viên y tế thăm khám, càng không có bệnh viện nào còn giường để chuyển đi. Bác sĩ liên lạc mãi mà không còn chỗ cho bé, đành chịu. Người vợ gần như gục xuống, năn nỉ: Các bác sĩ ở đây đã liên hệ khắp nơi mấy ngày rồi, nhưng không có nơi nào còn giường cho cháu, bình oxy ở đây cũng đã hết rồi cháu không có oxy để thở, bố cháu mới mất, bác sĩ đưa bố cháu đi thế là còn 1 giường, nhờ bác sĩ cho cháu được “nằm thế chỗ” vào đấy ...Tôi đã mất chồng rồi, chỉ còn mỗi đứa con gái thôi, mất nó nữa thì tôi không sống nổi mất". 

Đọc đến đấy thì tôi khóc không đọc tiếp được nữa, buồn quá, bi đát quá. Không biết rồi số phận em bé sẽ ra sao? Cứ ngỡ như là những tình tiết trong một vở bi kịch trong hồi cao trào đầy nước mắt, khó có ở ngoài đời. Một chiếc giường, chỉ cần một chiếc giường để ở đó một mạng người có thể được chăm sóc và cũng có thể được sống. Một chiếc giường thôi. Nhưng khó quá!

Trong đại dịch này, nhiều gia đình có nhiều người liên tiếp ra đi. Hai vợ chồng bị cách ly, vợ vừa mới sinh, con chết. Còn đứa con ở nhà đành gởi cho bà ngoại. Bà ngoại cũng bị dính và tử vong. Kêu bà nội chăm con giúp, bà nội cũng đi luôn vì cúm Tàu. Chỉ trong vòng nửa tháng, ba người chết. Thê thảm quá! Hình ảnh 5 anh em mặc đồ bảo hộ từ khu cách ly về đưa tang cha. Người vợ tự lái xe đến bệnh viện sinh con một mình vì chồng đang bận đi chống dịch. Hình một cô gái thiện nguyện với nụ cười tươi trên môi vừa qua đời vì dính dịch với lời nhắn nhủ cuối cùng. Tất cả đều là những hình ảnh không thể nào quên trong mùa dịch này.

Hồi thành phố Vũ Hán vừa bị cơn dịch tấn công, đọc tin trên báo, xem đài, thấy những cảnh tượng bi ai. Có một đoạn clip thu những tiếng thét đầy ai oán xé trời lúc nửa đêm từ những chung cư. Tôi rùng mình và cũng không hình dung nổi những đau thương mà con người phải gánh chịu trong cơn đại dịch này. Giờ nó đang ở đây, nó đang có mặt ở đây và những đau thương hiện diện. Gọi Chúa, kêu Phật, cúi xin các thánh thần. Tất cả đều vắng mặt trước những nỗi đau của con người. Kiếp nạn này giờ chẳng biết kêu ai, trách ai, chửi mắng ai. Chỉ biết nhẫn nhục mà gánh chịu. Thương người nhiễm bệnh ra đi và không được sống trở về.

Trở về. Mấy hôm nay cũng có nhiều người đang tìm mọi cách để trở về nhà. Họ là những người tha phương vào miền Nam kiếm sống. Người làm lao công, phu hồ, công nhân trong các nhà máy. Kẻ đi bán vé số, bán hàng rong khắp vỉa hè, lượm ve chai, mua phế liệu...Họ làm đủ mọi nghề để có miếng cơm qua ngày, còn để nuôi con đi học, để giúp cha mẹ già viên thuốc lúc bệnh, miếng cháo lúc đói. Họ lam lũ, miệt mài vì sinh kế nhưng không thoát nổi cảnh nghèo. Rồi dịch đến, rồi cách ly, giãn cách, phong toả. Đường phố không người buôn bán cho ai. Nhà máy đóng cửa, thất nghiệp. Đã mấy tháng sống nhờ hộp cơm, bao gạo của các nhà hảo tâm. Cũng đã có người lâm vào cảnh đói. Tiền hết, gạo hết, không việc làm, vọ chồng chỉ biết nhìn nhau thở dài và không biết tương lai, mai mốt sẽ ra sao. Muốn về quê mà không có tiền, lại chẳng còn xe chạy. May thay, trong bế tắc cùng cực đó, các Hội đồng hương, các nhà hảo tâm đã tổ chức cho họ quy hương. Đà Nẵng có xe, Hà Tĩnh có máy bay, Bình Định có nhiều chuyến bay, Phú Yên có xe Phương Trang tài trợ, còn cho tiền tiêu. Hãng xe Phương Trang có kế hoạch sẽ sử dụng 5000 chuyến xe để chở người lao động miền Trung, miền Tây về quê. Quý hoá biết bao những tấm lòng, những bàn tay chìa ra đúng lúc. Nhìn những người lao động tha hương trở về mà chạnh lòng. Nhìn ai cũng lam lũ, ai cũng khắc khổ trên nét mặt. Họ mừng vui vì được giúp nhưng nụ cười vẫn hiu hắt, héo hon. Hai vợ chồng già đã vào Sài Gòn bán vé số mấy chục năm, ngày trở về gia tài chỉ là hai chiếc xe đạp cũ với hai túi xách nhẹ tênh. Hai vợ chồng người dân tộc mừng rớt nước mắt vì được về nhà, cả đêm không ngủ được vì nóng lòng, gia tài lỉnh kỉnh cũng chỉ áo quần và cái quạt máy trên vai người chồng. Tất cả đều khóc vì mừng, vì vui ngày quy hương. Ai cũng bảo được về quê, cháo rau gì cũng được, cứ được ở nhà mình, quê mình là hạnh phúc rồi.

Cũng có hàng đoàn người trên xe gắn máy vượt đường về quê. Họ đội nắng, dầm mưa và có người chịu đói để trở về. Ngày trước xuôi về Nam kiếm sống, giờ đây lại ngược đường để về trong gian khó và thiếu thốn. May mắn trên đường đi, họ được nhiều địa phương giúp đỡ. Có nơi là cả đoàn xe hộ tống để không cho dịch bệnh lan tràn. Có nơi tặng xăng, gởi thức ăn với lời chúc an lành. Cũng có nơi đem quà bánh, cơm xôi ra đầu ranh giới tỉnh để phát cho đoàn xe hơn trăm chiếc. Những món quà đầy tình thương và trên hết là nghĩa đồng bào. Nghĩa tình đó làm cho ta cảm động. Không đánh trống khua chiêng, không cờ xí khẩu hiệu, nhưng sao nghe mát lòng làm sao, cảm xúc làm sao. Nhìn tấm ảnh mấy mẹ con trên hành trình về quê ở Lào Kai đang dừng chân ở Đà Nẵng mà thấy cay trong mắt. Đường xa còn diệu vợi, những đôi chân trần liệu có về được nhà không? Dân ta còn khổ quá. Người nghèo còn nhiều quá. Nước ta có lắm Hội đoàn, lắm tổ chức hàng năm ăn hàng chục ngàn tỷ của ngân sách. Nhưng trong tình cảnh thế này chẳng thấy đâu. Chỉ có dân giúp dân. Chỉ có dân biết thương dân. Lá rách đùm lá nát. Đâu rồi những biệt phủ, những lâu đài? Đâu rồi những thúng hột soàn, những va li đô la? Đâu rồi những chiếc xe tiền tỷ, những cặp đầy sổ đỏ? Đâu rồi những cuộc ăn chơi xem tiền như rác, những lễ hội, những cổng chào, những tượng đài hoành tráng, những dự án bỏ không hàng ngàn tỷ? Tất cả cũng từ tiền dân mà có, đây là lúc đưa bàn tay giúp dân qua cơn ngặt nghèo. Như là một cách để trả nợ cho dân, trả nợ cuộc đời, là dịp để thấy cái tình, cái nghĩa với đồng bào. Sao chẳng thấy?

Sống trong thời kỳ đầy âu lo của dịch bệnh, chứng kiến nhiều bi thương nhưng cũng được nhìn thấy những nghĩa tình. Ngày lại trôi qua. Giãn cách còn đó, giới nghiêm còn đó, cách ly vẫn còn đó và con virus hàng ngày đã tiêm nhiễm hàng ngàn người. Vaccine chậm quá mà lại nẩy sinh lắm bất công và tiêu cực. Báo hôm nay đăng đình chỉ một cán bộ phường ưu ái cho người thân được ưu tiên chích vaccine ở quận Tây Hồ, Hà Nội. Có lẽ trên đất nước này, chuyện như vậy chắc là không hiếm, chẳng qua không phát hiện hay bỏ qua thôi. Cho nên những người trong danh sách ưu tiên đành chờ vậy? Cũng có điều lạ là hôm qua Bộ Y tế lại đề nghi ngân sách sẽ không mua thêm vaccine nữa và thực hiện tiêm xã hội hoá. Cái vụ này tui có hơi thắc mắc. Thứ nhất là hình như, tôi nói hình như vì nhiều khi có chỉ thị mật thì làm sao dân đen như tôi biết được, là từ trước đến nay đã dùng ngân sách để mua vaccine đâu mà giờ bảo thế? Đa số vaccine đang có ở Việt Nam đều là viện trợ và của chương trình Covax. 14 triệu liều vaccine toàn viện trợ, nhà nước đã mua đâu? Hơn nữa, khi bùng dịch, nhà nước đã kêu gọi nhân dân, doanh nghiệp đóng góp thành Quỹ Vaccine, và theo báo chí thì cũng đã thu gần chục ngàn tỷ đồng, số tiền đó giờ đang nằm ở đâu và đang dùng để làm gì? Dân chịu thua, không hề biết. Bây giờ đề nghị xã hội hoá, tốt thôi, dân đang cần chích, xã hội đang cần có nhiều người chích để cuộc sống sớm bình thường hoá. Đành chịu trả tiền để được chích vậy. Cán bộ chích rồi, con ông cháu cha chích rồi, quan hệ tốt cũng chích hết rồi bằng toàn thuốc tốt. Giờ đến dân không ưu tiên thì móc hầu bao ra trả để bảo vệ sinh mạng mình thôi. Người nghèo không có cơm ăn thì tiền đâu mà chích dịch vụ, thôi đành chịu vậy. Chấp nhận nhưng cũng ức chứ!

Nếu ức thì lắm chuyện để ức. Như chuyện shipper. Khi chợ búa, hàng quán đóng cửa, xe cộ lưu thông bị khống chế thì shipper trở thành huyết mạch để hàng hoá, thực phẩm, đồ dùng thiết yếu được lưu thông. Không ra khỏi nhà, siêu thị thì chờ đợi rất mất thời gian mà đôi khi lại không có món hàng muốn mua thì online là tiện nhất, lợi nhất. Và lúc đó shipper là cầu mối liên lạc. Nhưng rồi chính shipper cũng gặp nhiều khó khăn khi vận chuyển hàng hoá. Cấm di chuyẽn quận này qua quận khác. Thắc mắc mãi với nhau thế nào là thiết yếu. Lại thêm người mua cũng ngại tiếp xúc với những shipper vì sợ dính bệnh khi trao đổi với người lạ. Để giải quyết những khó khăn trong việc lưu thông hàng hoá, thực phẩm trong mùa giãn cách, nhà nước nên có một chính sách riêng ưu tiên và thuận lợi cho các công ty vận chuyển thông qua các shipper. Đồng thời cá nhân những người vận chuyển này được ưu tiên chích vaccine đầu tiên. Họ là người đi lại nhiều, đến nhiều khu vực, tiếp xúc nhiều người nên là đối tượng dễ dính bệnh và truyền bệnh nhất. Giảm các thủ tục cho các tài xế và xe chở lương thực, thực phẩm từ các nơi về thành phố. Trong nội đô, tạo điều kiện tốt nhất cho các shipper. Được như vậy, Sài Gòn sẽ không thiếu hàng hoá và việc lưu thông, phân phối sẽ thuận tiện hơn nhiều. Rất mong đề nghị này được giới lãnh đạo lưu tâm.

Số ca mắc virus Vũ Hán trong cộng đồng tiếp tục tăng cao nhưng các bệnh viện hiện hữu đã quá tải, thành phố gấp rút huy động lực lượng xây dựng và đưa vào sử dụng Bệnh viện Dã chiến thu dung điều trị virus Vũ Hán số 16 tại quận 7.

Tính đến ngày 28.7 tại TPHCM đã có 73.911 trường hợp mắc dịch được Bộ Y tế công bố. Các bệnh viện hiện đang điều trị 39.114 bệnh nhân dương tính, trong đó có 744 bệnh nhân nặng đang thở máy và 13 bệnh nhân can thiệp ECMO. Tính cộng dồn đến nay toàn thành phố đã có 815 bệnh nhân tử vong. Để tăng khả năng đáp ứng điều trị, các bệnh viện dã chiến đang được gấp rút xây dựng, đưa vào vận hành.

Tình hình vẫn buồn tênh ở con số người chết.

29.7.2021

Sài Gòn lockdown ngày thứ hai mươi

DODUYNGOC

GIỚI NGHIÊM VÀ NHỮNG CHUYỆN KHÁC.

Thế là Sài Gòn trải qua đêm giới nghiêm đầu tiên thời đại dịch. Đường vắng tanh, không còn một Sài Gòn, thành phố không ngủ của những năm tháng bình yên ngày cũ. Nó gợi nhớ Sài Gòn giới nghiêm của một thời chiến tranh đã đi qua hơn bốn mấy năm rồi. Nhưng giới nghiêm thời chiến khác hẳn giới nghiêm thời dịch. Giới nghiêm thời chiến tranh mang không khí bi tráng còn thời dịch thì bi thương. Hình ảnh chiếc xe gắn máy cô độc trên phố vắng nửa đêm chở theo chiếc quan tài ván đơn sơ làm nhức nhối lòng người. Nó như là một biểu tượng của đêm Sài Gòn mùa đại dịch. Đau thương, mất mát, chết chóc, chia ly và bi ai. Sẽ chẳng có nén nhang nào, cành hoa nào, tiếng kinh cầu nào, ánh nến nào cho người chết vì dịch. Xác chết bị đưa vào lò thiêu lặng lẽ không một người thân đưa tiễn. Chiến tranh cũng không đến nỗi bi đát như thế cho một người nằm xuống. Mùa dịch đã đưa đến cái chết cho hàng triệu người trên thế giới và hơn 500 người ở xứ này. Họ rời nhà trong cơn đau và trở về nhà trong hủ cốt. Chợt như nghe trong đêm tác  phẩm Requiem của Wolfgang Amadeus Mozart . Tựa như tiếng cầu hồn cho những linh hồn đã khuất qua lời ca mở đầu và đoạn kết của Requiem( Cầu siêu hay Thánh lễ cho người chết)

Requiem aeternam dona eis, Domine,

et lux perpetua luceat eis.

Te decet hymnus, Deus, in Sion,

et tibi reddetur votum in Jerusalem.

Exaudi orationem meam,

ad te omnis caro veniet.

Requiem aeternam dona eis, Domine,

et lux perpetua luceat eis.

Requiem aeternam dona eis, Domine,

et lux perpetua luceat eis,

cum santis tuis in aeternum,

quia plus es.

Lạy Chúa, xin cho các linh hồn được nghỉ yên muôn đời

và được hưởng ánh sáng ngàn thu.

Từ núi Sion, chúng con ca tụng Chúa.

Trong đền Jerusalem phải dâng lễ vật tiến Chúa,

Xin nghe lời chúng con cầu,

xin cho mọi người được về cùng Chúa.

Lạy Chúa, xin cho các linh hồn được nghỉ yên muôn đời

và được hưởng ánh sáng ngàn thu.

Xin chiếu ánh sáng đời đời cho các linh hồn ấy

cùng với các thánh trên chốn đời đời,

vì Chúa là Đấng hay thương xót.

Sau một thời gian dài giãn cách nhưng không hiệu quả. Con số người nhiễm bệnh càng lúc càng cao, số người chết càng ngày càng nhiều, cuộc sống gặp lắm khó khăn. Lãnh đạo thành phố cũng đã nhìn thấy sự lúng túng và khiếm khuyết của mình. Bí thư thành phố cũng đã xin nhân dân lượng thứ và người Sài Gòn mong đợi nhà nước sẽ có những biện pháp mới hơn, khoa học hơn, tích cực hơn để chống dịch chứ không phải trông chờ biện pháp giới nghiêm sau 18:00 hàng ngày. Bởi giới nghiêm chỉ là một cách làm thừa và không hiệu quả, nó không làm giảm đi số người nhiễm dịch. Khi đã giãn cách, người ra đường phải có giấy cho phép hoặc có nhu cầu chính đáng. Như vậy số người lưu thông trên đường đã giảm đi rất nhiều ngay cả ban ngày. Thế thì ban đêm còn có mấy ai cần thiết phải ra đường để mà giới nghiêm. Nếu xã hội vẫn còn mở hàng quán, tiệm ăn, quán nhậu ban ngày thì giới nghiêm ban đêm là hợp lý. Còn bây giờ tất cả đều đóng cửa ngày đêm, mọi việc bán mua đều cấm tuyệt đối thì xin hỏi giới nghiêm ban đêm có tác dụng chi không? Hay chỉ cản những người có chút máu điên thích lang thang trong đêm trên đường vắng? Sài Gòn vẫn còn nhiều người sống vỉa hè, góc phố, gầm cầu, hàng hiên, trong thời gian dài giãn cách vừa qua, họ sống nhờ những hộp cơm, gói xôi, cái bánh của những tổ chức thiện nguyện, sống qua bữa bằng sự giúp đỡ của những cá nhân, những toán người lưu động hàng đêm. Giờ giới nghiêm, nguồn hỗ trợ bị cắt đứt, những người này sẽ gặp rất nhiều khó khăn để có miếng cơm vì họ chẳng có cách nào để kiếm tiền trong cơn đại dịch. Thái Lan cũng từng giới nghiêm sau 21:00, nhưng vì Bangkok và 5 tỉnh lân cận là Nonthaburi, Pathum Thani, Nakhon Pathom, Samut Prakan và Samut Sakhon các cửa hàng, quán ăn nhậu vẫn mở cửa ban ngày và vẫn có du khách. Giới nghiêm ban đêm là hợp lý. Bồ Đào Nha, một số tỉnh ở Đức hay Campuchia gần ta cũng thế, họ giới nghiêm ban đêm vì ban ngày không cấm đi lại và buôn bán. Ta đã giãn cách cực độ rồi thì chẳng cần lệnh giới nghiêm, sinh ra rách việc.

Việc làm cấp thiết bây giờ là phải đẩy nhanh tiến độ tiêm chủng vaccine. Cho đến nay, việc tiêm chủng còn chậm quá. Số người được tiêm chủng còn ít quá. Có một bác sĩ cho rằng với tốc độ tiêm chủng như hiện nay, 3 năm nữa Việt Nam mới có thể hoàn thành chỉ tiêu chích ngừa được 70% dân số. Theo báo cáo của Bộ Y tế, hiện nay số người được tiêm chủng là gần 4,75 triệu liều vaccine chỉ được 5%, vẫn là nước có tỷ kệ tiêm chủng thấp nhất thế giới trong khi cũng theo Bộ Y tế, nước ta đã nhận hơn 12 triệu liều vaccine của các nước và chương trình Covax viện trợ. Nếu không khẩn trương tiến hành việc tiêm chủng, dịch bệnh khó lòng giải quyết và các con số vẫn lên cao hàng ngày. Chưa kể chúng ta không có đủ các cơ sở âm sâu để lưu giữ vaccine theo đúng nhiệt độ của các loại thuốc chủng yêu cầu. Việc hư hỏng và quá hạn có thể xảy đến gây tổn thất, thiệt hại không đáng có.

Giải pháp tiếp để giải quyết dịch bệnh là giảm tải các khu cách ly gọi là tập trung. Ta nhận thấy rằng số lớn người mắc bệnh hàng ngày đều xuất phát từ những khu cách ly này. Nhưng cho đến nay vẫn chưa có một giải pháp để giải quyết. Những khu cách ly thiếu thốn mọi thứ, từ sinh hoạt cho đến chữa trị và nhân lực. Nó biến thành ổ dịch với hàng ngàn người không được chăm sóc và ăn ngủ kỹ càng, sức đề kháng càng yếu và virus rất dễ xâm nhập trong một cuộc sống tập thể như thế. Đã có rất nhiều tiếng kêu của những người trong khu cách ly kể cả của nhân dân lẫn đội ngũ y tế, nhưng vẫn chưa được giải quyết đến nơi đến chốn. Cũng đã có một số rất nhỏ được cho về nhà, họ xem mình như từ cõi chết trở về. Và cũng vì hiện trạng những khu cách ly như thế nên nhiều người nhiễm bệnh trốn khai báo để tránh vào khu cách ly, gây nguy hiểm cho cộng đồng vì không được kiểm soát. Người bị tập trung lúc nào cũng sẵn sàng để chửi, trong khi đó các bác sĩ, y tá, người phục vụ cũng đã đuối hơi và thiếu mọi phương tiện. Thế là sinh ra mâu thuẫn đáng lẽ không nên có. Đó là nỗi đau của những người có trách nhiệm và sự ấm ức của những người bị cách ly.

Hôm qua cũng có chuyện râm ran trên cộng đồng mạng. Một cô Nguyễn Hằng nào đấy lên face viết bôi xấu người Sài Gòn không biết tự lập mà kiếm miếng ăn hàng ngày mà cứ ăn đồ từ thiện của dân nghèo, mọi miền khó khăn của đất nước. Cô ta còn bảo như vậy là "nhục lắm chứ chẳng hay ho gì đâu".

Cô ta ca ngợi người Hà Nội không ồn ào chen chúc siêu thị hay ra chợ vơ vét, Hà Nội của một thời đạn bom một thời hoà bình, Hà Nội của mùa đông năm 46, Hà Nội 12 ngày đêm. Nói tóm lại là cô không ngớt lời ca tụng người Hà Nội biết lo toan , lịch sự và có truyền thống. Và Sài Gòn "nhục nhã vì phải sống nhờ từ thiện, cố lấy tấm lòng tương trợ của khắp nơi để tự che lấp xấu hổ và tự trọng". Một bài chửi khá nặng nề về Sài Gòn. Một điều khẳng định với cô này và những người có suy nghĩ như cô này là Sài Gòn chưa bao giờ mở lời xin ai cả. Đất Sài Gòn từ xưa đến nay chỉ cho đi chứ không cầu nhận lại. Người Sài Gòn cũng thế, đó là lối sống Thi ân bất cầu báo. Ngay những năm tháng khổ cực nhất, khó khăn nhất của Sài Gòn sau 1975, người Sài Gòn, đất Sài Gòn chỉ biết cho đi hoặc bị lấy đi chứ chưa bao giờ xin cũng không bao giờ được nhận. Hãy nhớ lại đi, sau khi thống nhất đất nước, người ta chỉ biết mang ra chứ có ai mang vào. Bây giờ Sài Gòn gặp khó khăn. Mà khó khăn này không phải vì thiếu thốn mà do những chủ trương không hợp lý, thiếu suy xét, thiếu tầm nhìn khiến thành phố đã có lúc phải lâm cảnh ngặt nghèo. Báo chí đôi khi vì tuyên truyền mà trở thành lố bịch và gây phẫn nộ. Đưa hình ảnh em bé mới mấy tuổi với 2 trái bí cứu trợ Sài Gòn, đưa bà mẹ già góp cân rau, con cá chỉ là mục đích tuyên truyền nhưng bất nhẫn. Đó chỉ là những hình ảnh tượng trưng nhưng biến thành phản tuyên truyền. Gây ác cảm trong lòng người đọc, người xem. Đó cũng là một lối tuyên truyền ấu trĩ và phản cảm. Người Sài Gòn không cướp những trái bí của cậu bé, không giật con cá, cân rau của bà mẹ già. Những thứ đó chỉ là tượng trưng cho những tấm lòng của đồng bào, Sài Gòn không xin vì Sài Gòn thật ra chỉ cần tấm lòng chia sẻ khi đớn đau, khi lâm bệnh chứ Sài Gòn chưa đến lúc phải cần những thứ vật chất ấy. Sài Gòn cảm tạ những tình cảm của nhân dân cả nước trong cái nghĩa đồng bào chứ Sài Gòn không cần bố thí. Người ta bảo văn tức là người, cái cô viết lên những lời ấy thể hiện tâm địa hẹp hòi, ích kỷ của kẻ ti tiện. Trong khi nhân dân mình, đồng bào mình đang đau đớn vì tật bệnh thì lại có người viết lên những lời đắc thắng, hả hê, sung sướng và tự mãn. Đó là một thứ tội ác. Thú vật còn quan tâm đến nỗi đau của đồng loại thì tại sao lại có kẻ mang lốt con người mà lại tệ bạc đến thế? Vẫn biết đó chỉ là thiểu số nhưng cách thể hiện như thế cũng là suy nghĩ của một số người. Sài Gòn bao dung, Sài Gòn độ lượng, đất Sài Gòn rộng mở cho muôn phương nhưng Sài Gòn cũng khó tha thứ những kẻ nào nhục mạ Sài Gòn, những kẻ sống bám Sài Gòn mà ăn cháo đá bát, Sài Gòn cũng không ưa cái kiểu cho một ít mà nổ vang trời, kể lể khắp nơi. Sài Gòn biết ơn nhưng Sài Gòn cũng biết phẫn nộ. Cái kiểu viết:" mấy thằng miền Nam nghèo rách ăn bám tiền viện trợ của bọn tao, giờ thì chịu chết đi con...." không phải là lối viết, lối nói của người Việt. Đó là kiểu ngạo nghễ, kiêu ngạo của lũ súc vật đội lốt người, vui mừng, hân hoan, nhảy múa trước nỗi đau của đồng loại. Đúng ra cũng không nên đối thoại và nhắc đến chúng cũng như không nên dính với phân, với rác rưởi. Thế nhưng cũng nên có một đôi lời để mọi người cùng biết bộ mặt thật sự của chúng, những kẻ không đồng chủng. Một bài viết của một cô nàng MC ưỡn ẹo về đoàn sinh viên Hải Dương bị Bộ 4T đòi đưa giấy phạt. Xin hỏi các ngài ở cái Bộ ấy những bài viết thế này có đáng bị cảnh cáo và phạt tiền không? Hay là các ngài cũng đồng tình và vỗ tay?

Sáng nay cũng vừa xem được một clip của "Tin mới hôm nay" ghi lại cảnh một anh shipper bị phạt vì đi đường giao một cục charge điện thoại cho khách. Anh công an cho rằng đây không phải là vật thiết yếu nên phạt. Lại trở lại với cái chữ này. Chính cái chữ thiết yếu được hiểu mông lung mà sinh ra nhiều chuyện. Tôi đã từng giải thích rằng những thứ cần thiết để phục vụ cho đời sống con người đều gọi là những thứ thiết yếu. Trong khi giãn cách như thế này, cái điện thoại chính là vật dụng để có thể liên lạc với thế giới bên ngoài. Mua hàng online, liên lạc y tế, gọi cấp cứu, nhận tin xét nghiệm, chích ngừa, nghe yêu cầu của phường, của quận, theo dõi tin tức, liên lạc với gia đình...đều cần đến điện thoại. Nếu vì lý do nào đấy mất điện, máy hết pin thì cục charge chính là cứu tinh, là nguồn điện cho máy được tiếp tục hoạt động, không có cục charge thì lấy gì mà dùng. Vậy thì nó thiết yếu chứ! Sao lại bảo nó không cần. Cứ máy móc thiết yếu chỉ là cơm, là gạo dầu mắm muối thì còn cãi nhau hoài. Thông minh một chút đi, động não một chút đi, thưa quý vị.

Trưa 27/7, HCDC cho biết, trong ngày 26/7, TP. HCM hiện đang điều trị 37,714 bệnh nhân dương tính, trong đó, 696 bệnh nhân nặng đang thở máy và 13 bệnh nhân can thiệp ECMO. Cộng dồn đến nay có 698 bệnh nhân tử vong.

Theo HCDC, thành phố khoanh vùng, giám sát 38 chuỗi lây nhiễm, đồng thời phát hiện thêm 1 chuỗi lây nhiễm virus Vũ Hán mới tại một khu dân cư ở quận Tân Bình.

Con số vẫn nhảy múa chưa dừng lại, vẫn còn lắm nỗi lo.

27.7.2021

Sài Gòn ngày lockdown thứ mười chín.

DODUYNGOC