Đỗ Duy Ngọc

Tui vốn mang tiếng ba nhe từ nhỏ
Lớn lên hay nói ba lơn
Nhưng có răng mô
Cũng chỉ vui thôi mà
Mạ tui bảo tui ba trợn
Con gái nhà ai mà dám thương mi
Bởi rứa cho nên gần hai chục tuổi tui vẫn chưa có bồ
Mỗi ngày tui đi qua Đập Đá
Mùa hè nắng dội bể đầu
Mùa mưa lội bì bõm
Một mình tui
Tui vô Thành nội đi học vẽ
Người ta vẽ cô gái mặc áo dài
Tui toàn vẽ đàn bà ở lổ
Nhưng mà có ông Thầy khoái tui
Hai Thầy trò khi mô có tiền chạy ra Lạc Thiện ăn bánh khoái
Thầy bảo đàn bà đẹp khi không mặc gì
Rứa mà cứ bắt họ mặc đồ để lên tranh
Tiệm bánh khoái có mấy cô câm
Thầy tui bảo đàn bà không nói là đàn bà khôn lắm đó
Có hôm vô quán bún bò mụ Rớt
Thầy nói mi thấy màu đỏ trong tô bún ni không
Mi pha được màu ni là mi ngon rồi đó
Có bữa ra cồn Hến ăn cơm hến
Ớt cay thấy mụ nội
Ỉa rát lỗ đít
Nhưng mà ngon.
Chỉ có người Huế thấy cơm hến ngon
Lạ rứa đó
Một lần đi phía sân vận động Tự Do
Ăn cơm Âm phủ
Thầy tui nói ai cũng sợ chết
Mà lại khoái ăn cơm âm phủ
Rứa mới lạ đời
Tui ngồi ngó rồi ăn chẳng biết nói chi mô

Bữa ni bất chợt vô Thành nội
Nhìn mớ rêu xanh phủ lối vào
Tóc thề áo tím O đâu mất
Tui ngẩn ngơ tìm ruột nôn nao

Hôm trước vô blog của Mặt trời, thấy có hình dĩa cá nục kho ngon quá, chợt nhớ đến nồi cá nục kho của mạ tôi nấu những ngày ấu thơ. Tự nhiên nhiều hình ảnh ngày xưa chợt ùa về. Hình ảnh bữa cơm gia đình thuở trước chợt hiện ra, mâm cơm với 10 anh chị em, với ba mạ, với nồi cá nục kho thơm phức, cay nồng. Sẽ không bao giờ có được hình ảnh như vậy nữa rồi. Ba đã mất hơn 4 năm nay, anh chị em tan tác mỗi người mỗi ngã, người Tây, kẻ Mỹ. Sẽ không sao có được những ngày xưa đã mất. Chiều hôm nay trời đổ mưa, những con cá nục làm liên tưởng quá khứ. Hóa ra hình ảnh cũng tác động vào ký ức của con người.

Có lẽ khi người ta bắt đầu bước qua bên kia của dốc đời, người ta thường ngoái nhìn lại quá khứ, và lúc đó, người ta đã bắt đầu già. Tôi đã bắt đầu nhìn lại và tiếc nuối. Cứ ước ao mình được trở về tuổi nhỏ, tuổi hồn nhiên sống và thản nhiên bước vào cuộc đời một cách thơ ngây. Bởi vậy, tôi rất sung sướng khi gặp lại những người bạn cũ, những người bạn một thời quá nhiều kỉ niệm. Chúng tôi gặp nhau và chỉ nói chuyện ngày xưa, có nhiều chuyện cười nhưng cũng lắm chuyện buồn. Và cũng rất nhiều lần chúng tôi cười với những giọt nước ở khóe mắt.

Chiều nay tháng bảy, bỗng dưng trong cuộc nói chuyện, có ai đó lại nhắc đến con cá nục, vì đây là tháng mà ở miền Trung có nhiều cá nục.

Tôi thích con cá nục từ màu xanh óng ánh rất đặc biệt của nó. Đó là một màu xanh lam lóng lánh pha chút xanh lá. Đó là màu chỉ tìm thấy ở con vật còn tươi roi rói, vừa từ biển khơi được kéo vào bờ. Người làm khoa học thì phân tích đó là màu của chất phốt pho, và họ phân tích là trong 100g cá nục có chứa 216mg chất đó. Nếu đúng như thế thì nếu con cá nục mà ở trên cạn, chắc là trong đêm nó sẽ lập lòe như những con đom đóm, mà như vậy thì quá đẹp, phải không????

Con cá nục không chỉ đẹp ở màu sắc tươi xanh, nó còn là một món ăn rất ngon. Cá nục có thể làm thành nhiều món. chiên, kho nước, kho khô, hấp, làm mắm...Mà món nào cũng ngon, món nào cũng làm cho ta phải chảy nước miếng vì thèm khi hình dung.

Này nhé, những con cá nục chuối, lớn khoảng hơn ngón tay, đem hấp ăn với bánh tráng, rau muống chẻ và chấm mắm nêm hay nước kho sanh sánh cay nồng mùi ớt tươi và ớt bột đò lòm. Mới nói mà đã thấy đã. Quấn miếng cá vào miếng bánh tráng nhúng nước, thêm cọng rau, chấm vô chén mắm, cắn một cái, nhồm nhoàm. Sao mà ngon thế, ngon từ chân răng đến kẽ tóc he...he...Chất bùi của bánh, chất béo của cá, chất dòn dòn của cọng rau, chất mằn mặn mà cay cay của chén nước chấm, tất cả trộn lại thành một hỗn hợp không lẫn vào đâu được.

Này nhé, những con cá nục nho nhỏ, xanh tươi, rửa sạch, ướp với chút nước mắm nhỉ, bẻ vài trái ớt đỏ, chút tiêu, chút đường, ướp cho con cá se se cứng, cho vào nồi kho sềnh sệch, nước kho cá màu hơi nâu đen, nồng nặc mùi ớt và mùi cá dậy mùi thơm phức. Nếu có vài sợi bún. lùa một cái. Đã. Suýt xoa. Mà không thì chén cơm trắng cũng đã, chan miếng nước cá, lùa một miếng với miếng cá ngọt bùi. Ngon. Bây giờ khó tìm lại cái cảm giác đó, dù đủ điều kiện để ăn sơn hào hải vị.

Này nhé, những con nục ướp sương sương, chảo dầu hay mỡ thật sôi, chiên con cá vàng chấm với nước mắm ngon dằm trái ớt đỏ. Miếng cá bỏ vào miệng dòn dòn beo béo. Cũng phải kêu lên một tiếng: Ngon hà...hà...

Dùng cá nục để làm mắm thì người Huế thường làm. Mắm nục nổi tiếng là ngon. Dân chuộng mắm mà chưa nếm được mắm nục do mấy O ở Huế làm thì chưa gọi là hiểu hết nghệ thuật của mắm Việt. Bà Trương Thị Bích, một nghệ nhân ẩm thực của xứ Huế đầu triều Nguyễn đã tóm tắt cách làm mắm nục như thế này: “Nục nhỏ làm nêm lắm kẻ ưa/Đong ngang chục cá, muối hai, vừa/Ghè khô nhận chặt phơi mươi bữa/Gió bay mùi thơm biết chi chưa.”

Lại nhớ đến món cá nục kho thơm, những miếng thơm xắt lát, bỏ kho chung với những con cá nục, chừa lại nhiều nước, nước cá cũng ngon mà miếng thơm cũng ngon không kém.

Mùa hè ở Đà nẵng nóng đổ lửa, buổi trưa húp một miếng canh cá nục nấu với cà chua, bỏ vô chút hành lá cắt khúc, chỉ đơn giản là cá với cà, sao mà nghe mát cả ruột, chẳng cần bột nêm, bột ngọt, cũng chẳng cần nước sốt nước dùng.

Nói chuyện ăn cá mà không nhắc đến mấy trái ớt của miền Trung, hay là loại ớt bột cay xé đít thì là một thiếu sót lớn. Bởi ăn cá mà không ớt thì cũng như ăn sushi mà không mù tạt. Chính những múi cay của ớt đó đã làm cho món cá thêm ngon, dịch vị tiết ra nhiều hơn, nước miếng nhả ra nhiều hơn và miếng ăn thêm thú vị. Mà cũng lạ, đi bốn phương tám hướng, cũng không đâu tìm được loại ớt cay xé lòng và thơm phức như loại ớt của miền Trung. Hèn gì, những tiệm ăn bán món ăn Trung bộ, tiệm nào cũng phải dùng máy bay đem ớt từ ngoài đó mang vào.

Con cá nục với con cá bạc má gần giống nhau, ở Sài Gòn nhiều tiệm bán con cá bạc má mà cứ bảo là con cá nục. Con cá bạc má to hơn và theo nhiều nhà dinh dưỡng thì có nhiều chất bổ hơn cá nục. Nhưng con cá nục vẫn là con cá nục, nó có giá trị riêng và có mùi vị rất riêng.

Mây hôm nay trời đổ mưa, tháng bảy lại về, đây cũng là mùa cá nục. Viết mấy dòng này từ những ký ức. Và tôi đang thưởng thức món cá nục của ký ức. Nói chuyện con cá nục nhưng lại ngậm ngùi vì thời gian đã đi qua không tìm lại được, không bao giờ tìm lại được nữa những bữa cơm sum họp của ngày xưa.

Tôi đang đi tìm thời gian đã mất qua hình tượng của con cá nục xanh óng ánh, da bóng ngời, những con cá nhìn thấy trong tranh của Nguyễn Trung một thời.

Và cũng từ con cá nục, tôi lại nhớ tuổi thơ đã đi qua, tôi lại nhớ ba tôi, nhớ vô cùng, Ba ơi!!
25.7.2007
DODUYNGOC

Tui vốn gốc dân mắm ruốc. Đi bốn bể năm châu rồi cũng thèm chén ruốc. Giờ bắt đầu tuổi già, nhiều khi chỉ cần chén ruốc với vài trái ớt cay là đủ xong một bữa. Tui dù không là đại gia, vẫn dư sức vào những nhà hàng sang chảnh nhưng cứ chỉ thèm chén ruốc. Ăn miếng ruốc không chỉ có cái mặn mòi của biển, cái ngọt của con ruốc mà còn ăn đề nhớ hình ảnh xa xưa những ngày Mạ mua con ruốc, (Mạ kêu là con khuyết, có thể thân hình nó cong như vầng trăng khuyết) từ chợ về, những con ruốc hồng hồng bé tí. Nếu phơi khô vải nắng, sàng sảy đem vào bắt chảo thật nóng, cho con ruốc vào, đảo nhanh bỏ vào mấy lát khế, tưới nước mắm tỏi ớt lên, có món khuyết khô trộn khế. Con khuyết tươi có thể nấu canh, có thể xào tươi với khế, món nào cũng ngon. Bây giờ ăn để nhớ Mạ đang ở trên trời cao, nhớ Mạ đứng xào ruốc trong gian bếp thơm lừng, nhớ dáng Mạ ngồi giã khuyết trong cái nón sắt lính bằng cái chày gỗ lên nước đen thui.

Tháng trước, tui có anh bạn học đang định cư ở Mỹ về chơi. Anh bảo xa quê lâu quá, thèm những món ăn của Sài Gòn. Anh nhờ tui dẫn anh đi mấy hôm để tìm lại hương vị của thức ăn Việt trên đất Việt. Khổ nỗi, đi đến đâu anh cũng chê quán có mùi thức ăn bám cả vào quần áo, đến đâu anh cũng chê bai nơi thì mất vệ sinh, nơi thì phục vụ không tốt, chỗ thì không ngon. Đi đường anh bảo bụi bẩn, vào xe taxi anh bảo có mùi hôi, vào quán cà phê anh bảo mùi người lợm cổ. Đặc biệt là anh rất khó chịu khi vào quán có mùi thức ăn. Nói chung là anh cho rằng thành phố này mất vệ sinh, môi trường không phù hợp cho cuộc sống của con người, thức ăn gây hại cho sức khoẻ. Nghe anh khó chịu thế, cứ tưởng anh thuộc tầng lớp giàu sang, quý tộc bên Mỹ. Hoá ra anh cũng chỉ là anh kỹ sư bình thường, lương cũng chỉ đủ sống. Tui kể bạn bè nghe, mọi người bảo thằng đấy làm màu, nổ cho khác người, để chứng tỏ mình ở thế giới khác, văn minh, vệ sinh hơn, nâng mình lên thế thôi. Một kiểu làm bộ làm tịch hợm mình. Kiểu đó xưa rồi Diễm!

Từ chuyện này, tui muốn nói đến Mùi của quán. Theo tui, một quán ăn để hấp dẫn thực khách, phải có mùi. Chính cái mùi đó là cách tiếp thị tốt nhất, hiệu quả nhất. Quán cơm tấm, người ta thường nướng thịt ngoài mặt tiền, khói bay, mùi thịt, mùi mỡ quyện với những gia vị tẩm ướp cháy trên lò than đỏ. Chính cái mùi ấy làm cho khách bị cám dỗ, bước vào và gọi ngay một dĩa. Quán bún chả, cũng thịt nướng, nhưng nếu tinh tế sẽ thấy mùi rất khác. Đó là do hương vị tẩm ướp khác nhau của món ăn. Quán bún chả mùi thơm của thịt nướng. Quán cơm tấm mùi của thịt nồng gia vị. Đến quán thịt chó, cũng lò than, cũng thịt nướng nhưng mùi đã khác đi nhiều. Củ riềng, củ sả làm cho miếng thịt chó nướng có mùi đặc biệt. Mới điểm qua ba món thịt nướng, đã thấy ba mùi khác nhau. Nếu kể thêm quán bún thịt nướng thì lại có mùi thịt khác nữa. Vào quán phở, phải có mùi béo của mỡ, mùi của hồi, của quế, của gừng nướng hoà lẫn mùi ngây ngây của mỡ bò. Ăn tô phở trong không khí đó mới cảm nhận hết cái ngon của phở. Đặc biệt vào tiệm bánh, ta phải ngửi được mùi thơm của bột với va ni, trứng, với nho, với mùi đường lên mùi bởi lửa. Tất cả lại trộn với mùi bột nở tạo thành một mùi vị mà chỉ có tiệm bánh ngọt mới có được. Thơm phưng phức, gợi cảm giác thèm ăn. Vào lò bánh mì cũng thế, những chiếc bánh dòn tan, nóng hổi vừa được kéo ra lò cũng có một mùi khó quên. Vào tiệm cà phê phải có mùi cà phê, nhất là những quán cà phê vợt còn sót lại từ xưa. Vào những quán này, ta sẽ bắt gặp mùi cà phê ngào ngạt, mùi cà phê đăng đắng ngập tràn cửa tiệm. Ngồi uống tách cà phê, đắm mình trong mùi cà phê, đó cũng là điều thú vị. Vào quán bún bò mà không thấy mùi hương của sả, mùi của ruốc rất nhẹ, ta sẽ cảm thấy thiếu gì đó trong tô bún. Vào quán ốc mà không có mùi của biển khơi trộn với mùi béo ngậy của nước dừa, của phô mai chảy trên con hàu, ta cũng chưa thấy đã. Vào quán bún ốc, bún riêu, bún mộc mà không nghe thoang thoảng mùi mắm tôm, cũng chưa đủ để gọi là quán bún ốc. Vào cửa hàng trái cây, ta được hít mùi trái chín, mùi những cây trái trộn lẫn vào nhau đưa đến một mùi vị thiên nhiên, thanh sạch và khiến ta như đang đứng giữa vườn cây đầy trái chín. Vào quán vịt quay, heo quay, xá xíu ta lại thấy ngây mỡ với mùi thơm đặc trưng của thịt quay. Màu đỏ của da heo quay, của miếng xá xíu, của con vịt treo lủng lẳng cộng với mùi beo béo, thơm thơm làm cho ta nóng lòng thưởng thức. Ăn món bò nướng lá lốt trong quán phải nức mùi gia vị trộn với mùi lá lốt vừa cháy tới. Ăn bò kho quán có mùi bò kho. Ăn cá lóc nướng phải có mùi khét cháy của da cá khét trên lửa lẫn mùi mắm trộn khóm thoang thoảng trên bàn. Vào quán thịt dê có mùi cà ri, vào quán chè có mùi thơm hoa bưởi, vào quán cháo lòng có mùi của lòng luộc, ngay cả vào quán chay, ta cũng có mùi của tàu hủ, nấm hương. ....

Tóm lại, quán ăn là phải có mùi, đó là mùi của quán. Mỗi quán có cách ướp, cách chế biến, công thức nấu riêng nên mỗi quán cũng có mùi khác biệt. Quán không mùi là quán vô hồn. Một quán ăn sạch là quán đạt tiêu chuẩn vệ sinh từ trong đến ngoài, từ cái bàn cho đến muỗng đũa, từ cánh cửa cho đến buồng toilet. Nhưng quán phải có mùi của quán, vệ sinh không có nghĩa tiệt mất cả mùi.
Không thể đem những mùi thơm hoá chất, mùi của những chất tạo mùi để làm quán có cái mùi khác mùi đặc trưng món ăn của quán. Làm thế nào để mùi của quán bàng bạc trong không gian quán mà không gây khó chịu cho khách cũng là một nghệ thuật. Càng làm cho mùi của quán tinh tế mà vẫn đậm đà, thoang thoảng mà vẫn gợi nhớ, nhẹ nhàng mà vẫn khiến cho khách thèm khát, thì mùi của quán sẽ ăn sâu vào tâm thức của người thưởng thức. Khách sành ăn không chỉ tận hưởng cái ngon trong dĩa của mình, họ còn ăn cả mùi của quán.

Thế cho nên, ăn theo kiểu anh bạn tui, cứ sợ mùi thức ăn bám áo quần, sợ mùi của quán thì cả đời anh ấy cũng là người chưa hưởng thụ hết cái tinh hoa và thú vị của chuyện ăn. Một cái thú đầu tiên trong bốn cái thú vị nhất của cõi đời này.
13.9.2018
DODUYNGOC

Ôi xanh xao đời hoang đi mau
Bụi trần gian thân thể nát nhàu
Tiếng chim khắc khoải trên triền núi
Kim thời gian nhích dần cơn đau

Có dòng sông cũ chảy ngang qua
Có nỗi buồn đau lệch mái nhà
Có người qua ngõ không nhìn lại
Có kẻ đợi hoài ở một ga

Sáng nay tui ngồi cà phê với một anh bạn cùng lớp thời Đại học Sư Phạm. Anh bạn tui vốn là quan chức của ngành giáo dục, phụ trách tiểu học. Và câu chuyện đề cập đến chuyện lao xao trên hệ thống truyền thông và trên mạng xã hội về việc dạy Tiếng Việt cho học sinh lớp một. Anh bạn tui ca ngợi phương pháp của ông Hồ Ngọc Đại hết lời. Tui thì không nói về chuyên môn vì tui không tìm hiểu sâu về nó. Và theo tui nó cũng chẳng có gì là quan trọng. Chẳng qua họ đang biến một chuyện rất bình thường thành chuyện phi thường để tự nâng cao mình thôi. Thật ra tui nghĩ chuyện đánh vần đối với một đứa trẻ đi học chỉ là một thời gian ngắn, chẳng có chi to tát đến độ mạt sát nhau, chửi rủa nhau ẩm ĩ đến thế. Qua năm ba tháng, một năm, đứa trẻ sẽ đọc chữ và lúc ấy chuyện đánh vần không còn gì là cần thiết nữa. Cũng như tui đã từng thú nhận là tui không biết đánh vần. Cũng có sao đâu.

Và bởi không nói đến tận cùng của âm học, âm tiết, âm vị, âm...gì đó nữa... Nên tui chỉ đề cập đến một số bài tập đọc trong sách đó thôi. Ví dụ như chuyện Quả bứa, chuyện Bé xách đỡ mẹ... Thật ra chuyện Quả Bứa đã từng có mặt trong sách Quốc Văn Giáo Khoa thư gần thế kỷ nay rồi. Nhưng trong QVGKT thì hai đứa trẻ thấy quả bứa ở giữa đường, còn trong sách mới là thấy khi đi qua vườn quả. Thấy ngoài đường thì lượm, chẳng cần xin phép ai. Nhưng ở trong vườn thì phải mua, phải xin phép chủ vườn, nếu không là hái trộm. Ở đây hai đứa bé đã cư xử sai. Và diễn tiến câu chuyện cũng cho thấy sự ranh ma, lém lỉnh khi giải quyết vấn đề. Bài Bé xách đỡ mẹ cũng vậy, có thể có người cho rằng đó là sự thông minh, đáng yêu của trẻ con. Thế nhưng theo tui không nên dạy trẻ con như thế. Trẻ con như tờ giấy trắng, đọc như thế chúng sẽ cho đó là đúng và sẽ hành động theo sách. Anh bạn tui thì cho rằng các bài tập đọc chỉ mục đích cho trẻ biết đọc chữ, không cần dạy ý nghĩa và cũng chẳng cần cho chúng biết nghĩa. Thế là sao? Tiếng Việt thường nói Chữ Nghĩa. Tức là chữ luôn song hành với nghĩa, bây giờ dạy chữ mà không cần nghĩa thì giáo dục chúng điều gì trong chữ ấy. Nói tào lao chơi thôi ví dụ đem dâm thư chuyện Cô Giáo Thảo đọc cho chúng nghe cũng được sao bởi theo ý của ông Đại thì cho hs đọc để biết chữ chớ không cần nghĩa. Thế thì tào lao quá! Thế thì cần gì chọn sách chọn bài cho trẻ đọc, cứ cho đọc gì cũng được miễn là đọc được chữ thôi hay sao?

Tui không công kích cũng chưa biểu lộ sự đồng tình kiểu dạy học của ông Đại. Cứ cho đó là một công trình khoa học. Mà đã là cái mới, cái tiên phong thì phải có đúng sai, phải có phản biện. Chuyện bàn cãi phê phán chuyên sâu là dành cho các nhà chuyên môn. Thế nhưng quần chúng phản ứng, phụ huynh phản đối cũng có cái lý của họ. Vì không được hiểu rõ ràng nên họ chống đối. Từ rất lâu họ được dạy như thế, được học như thế, bây giờ họ đem sách học của con ra xem, họ không hiểu chi cả, họ khó chịu chứ. Thế rồi ông Đại bảo họ không được dạy con cháu, chuyện đó là chuyện của Thầy Cô. Kiểu giáo dục đó lại đi ngược kiểu truyền thống trong gia đình người Việt. Trong gia đình Việt Nam, ông bà, cha mẹ kiểm tra việc học của con cháu, cùng học và hướng dẫn con cháu học là chuyện hàng ngày. Bây giờ ông bảo cần gì đến cha mẹ, cha mẹ biết gì mà dạy. Lối nói ngạo mạn của ông, lối kiêu căng của ông, lối xem thường mọi người của ông khiến cho mọi người càng ghét ông hơn. Đó là lối kiêu ngạo cộng sản, lối kiêu ngạo của một người cho mình có quyền lực quyết định, là lối ngạo mạn của phò mã, vị trí một thời đã qua của ông. Tui không phản đối cách dạy của ông, bởi tui không cho đó là quan trọng. Nhưng qua phát biểu của ông, tui xem thường nhân cách của ông, tui thấy ông không có đức tính của một nhà khoa học và tính khiêm tốn của một trí thức. Ông lại lấy bài của sách khác đem vào sách của mình mà không ghi nguồn, đó cũng không phải là cách hành xử đúng đắn của người có học thức.

Anh bạn tui bảo vệ ông nên cho rằng ông là một người trực tính, nhưng tui thì cho rằng ông thuộc dạng người mà ngày xưa người ta cho là loại hạ mục vô nhân. Người trực tính là người nói thẳng chứ không phải là người coi thường hạ nhục kẻ khác, cho mình là đỉnh. Ông kể rằng hồi đó có thể ông làm bộ trưởng hay thứ trưởng Giáo Dục, nhưng bộ trưởng hay thứ trưởng thì có thể nhiều người làm được, nhưng dạy học thì không ai có thể giỏi bằng ông. Nói thế thì đề cao mình quá!!!! Trước đây trong một hội nghị tập huấn tại Quy Nhơn, ông cũng đã từng phát biểu: Bọn Sư phạm ngu dốt biết gì mà dạy. Cũng lạy ông cả nón với nhận xét này.

Làm khoa học là chấp nhận chịu sự phê phán. Ông cho rằng, với cách dạy của ông, đứa trẻ sẽ có độc lập trong tư duy, có sáng tạo của riêng mình ngay từ nhỏ để tạo được tính cách khi trưởng thành. Tui không hiểu ông lý tưởng hoá hay ông đang giả vờ. Ông chắc cũng biết rõ rằng trong chế độ này không có chuyện tư duy độc lập, không thể có những cách mạng sáng tạo ngoài khuôn khổ triết học và đường lối mà đảng đang theo đuổi và thực hiện. Ông đang ước mơ làm loạn à?

Tui thì tui quan niệm rằng dạy cách nào cũng được, miễn sao trẻ biết đọc biết viết, biết phân biệt đúng sai, phải trái, sống có nhân tính, có đạo lý, biết yêu quý mọi người, khi lớn biết ý thức để bảo vệ giang sơn bờ cõi khi tổ quốc bị giặc cướp, cảm thấy nhục khi người dân mình bị khinh miệt. Những điều đó lại thấy vắng bóng trong sách của ông, bởi ông quan niệm không cần trẻ biết nghĩa của bài, tức là ông bỏ mất chức năng giáo dục khi dạy cho con trẻ. Tui phản ứng với ông ở điều này. Thế thôi!
11.9.2018
DODUYNGOC