Vĩnh biệt tiếng hát vượt thời gian Thái Thanh. Bà vừa qua đời vào lúc 11h50 ngày 17/03/2020 tại Orange County, Nam california Hoa Kỳ, hưởng thọ 86 tuổi.
Giọng hát của bà cũng là kỷ niệm của nhiều người yêu nhạc miền Nam Việt Nam. Bà mang đến cho mọi người giọng hát đẹp, giúp cho nhiều người thấy cái đẹp của âm nhạc.
Ca sĩ Thái Thanh tên thật là Phạm Thị Băng Thanh sinh năm 1934 tại làng Bạch Mai, Hà Nội trong một gia đình có truyền thống văn nghệ. Cha của bà là Phạm Đình Phụng, có 2 vợ, vợ trước sinh ra Phạm Đình Sỹ và Phạm Đình Viêm, vợ sau sinh ra Phạm Thị Quang Thái (Thái Hằng), Phạm Đình Chương và con út là Phạm Thị Băng Thanh.
Năm 1946, Băng Thanh tản cư cùng gia đình vào Chợ Đại, Thanh Hóa vùng kháng chiến nơi bà bắt đầu hát lúc 14 tuổi. Cũng năm này Thái Hằng cưới nhạc sĩ Phạm Duy. Năm 1951 thì gia đình Phạm Duy về Hà Nội rồi chuyển vào Sài Gòn sống, Thái Thanh cũng đi theo.
Năm 1956, Thái Thanh kết hôn với tài tử Lê Quỳnh tại Sài Gòn.
Năm 1965 bà ly dị Lê Quỳnh sau khi đã có chung với nhau ba con gái và hai con trai. Bà ở lại Việt Nam cho đến năm 1985 thì sang Hoa Kỳ định cư.
Trước năm 1975, người miền Nam hầu như ai cũng biết đến giọng ca của Bà. Bà có một giọng hát đặc biệt, chỉ cần cất giọng thì ai cũng nhận ra. Bà sở hữu một giọng hát cũng như lối hát lạ lùng, mang tính chất opera nhưng chịu nhiều ảnh hưởng của Chầu văn, quan họ, chèo là những bộ môn nghệ thuật được bà tự rèn luyện, học tập từ thuở nhỏ tại quê hương miền Bắc. Giọng hát của Bà thích hợp với các loại nhạc đa dạng của nhạc sĩ Phạm Duy. Bên cạnh đó, bà cũng là ca sĩ hát thành công rất nhiều ca khúc tiền chiến. Người ta khó quên được giọng hát độc đáo của Bà với những bài Tình Ca, Bà mẹ Gio Linh, Ngày xưa Hoàng thị, Nghìn trùng xa cách, Trả lại em yêu, Buồn tàn thu, Hòn vọng phu, Nửa hồn thương đau, Bài Hương ca vô tận....và những bài trường ca của nhạc sĩ Phạm Duy như Mẹ Việt Nam, Con đường cái quan, cho đến những bài Đạo ca, những bài ca phổ từ thơ Phạm Thiên Thư của nhạc sĩ này. Bà cũng hát rất hay bài nhạc nước ngoài Dòng sông xanh. Bài này còn có tên Dòng Danube xanh (tên đầy đủ là Bên dòng sông Danube xanh và đẹp, tiếng Đức là An der schönen blauen Donau) là bản waltz cực kỳ nổi tiếng của ông vua nhạc waltz Johann Strauss II. Ở Việt Nam, không có giọng ca nào thể hiện bài này xuất sắc như ca sĩ Thái Thanh, nhất là ở những đoạn cao trào và luyến láy. Bà được xem như là "Đệ Nhất danh ca"của dòng nhạc tiền chiến cũng như nhạc tình miền Nam giai đoạn 1954 – 1975.
Giọng ca của Bà được người thưởng ngoạn và giới phê bình đánh giá cao.
Georges Étienne Gauthier một nhà phê bình nghệ thuật Pháp đã viết:
"Thái Thanh đã thấu hiểu bằng trực giác cái ý nghĩa sâu xa của nghệ thuật Phạm Duy, do đó các khúc điệu uyển chuyển và cao nhã của Phạm Duy đã hoàn toàn tự nhiên trở thành thứ môi trường lý tưởng cho giọng hát cũng uyển chuyển và cũng cao nhã của bà"
Nhà văn Nguyễn Đình Toàn nói trường hợp của Thái Thanh là một "trường hợp hãn hữu", và "Máu lửa, chiến tranh, bom đạn, chia cắt, người sống, người chết, nước mắt, mồ hôi, thấm nhập vào âm nhạc của chúng ta như thế nào, đều được phản ánh qua tiếng hát Thái Thanh."
Nhạc sĩ Phạm Duy phát biểu là : "Giọng hát Thái thanh, một giọng hát diễm tuyệt: tất cả hạnh phúc và khổ đau của kiếp người bị đày đọa trong chiến tranh và hòa bình, trong vinh quang và khổ nhục, trong hy vọng và tuyệt vọng qua những bản nhạc khóc, cười, nổi, trôi theo mệnh nước."
Ca sĩ Lệ Thu thì cho rằng: "Chúng tôi không là những giọng hát vượt thời gian được, nếu nói vượt thời gian chỉ duy nhất dành cho danh ca Thái Thanh mà thôi"
Còn ca si Khánh Ly: "Tôi luôn xem bà là ngọn hải đăng của mình"
Ngay một người tu hành như Thiền sư Nhất Hạnh cũng nhận định: "Tôi thấy được hết những hạch tuyến nơi cổ họng, những tế bào, những bộ phận lớn nhỏ đã phụ họa với nhau để phát ra những âm thanh trong, ấm, thanh tao và diệu kỳ kia. Tôi chưa gặp Thái Thanh lần nào cả, Steve ạ. Hãy nghĩ rằng cô trẻ, đẹp và đằm thắm như giọng hát của cô, và chỉ giữ lại từng đó thôi. Nếu ta nghiêng mình lệch đi một tý, bình diện với thời gian thay đổi, thì cô Thái Thanh đã ở bên kia tự bao giờ rồi, ví dụ năm ngàn năm về trước hoặc năm ngàn năm về sau."
Nhà văn Mai Thảo, từ những năm 70 của thế kỷ trước đã viết:" Tốt tươi và phơi phới, bay bổng và cao vút, tiếng hát Thái Thanh hai mươi năm nay là một hơi thở bình minh, ở đó không có một dấu vết nhỏ của tháng năm và quá khứ đè nặng. Đã là một giòng sông đầy, nó vẫn còn là cái thánh thót, cái trong vắt của một giòng suối, nước reo thủy tinh, sỏi lăn trắng muốt. Như một bông hoa không nở và tàn trong một buổi sáng, mà hoa đã mãn khai, vẻ hàm tiếu vẫn còn. Tiếng hát trẻ trung vĩnh viễn, không tuổi, không quá khứ là vì nó tạo mãi được cho người nghe cái cảm giác mát tươi đầu mùa như vậy. Cái não nùng, cái thê thiết rũ rượi là những cái làm già. Thái Thanh không hát cái chết bao giờ, trong cả những ca khúc nói về cái chết. Tiếng hát không bao giờ là một tiếng khóc, nó là đời sống, tiếng cười, và mặt trời. Những cái đen, những cái tối, gì là vũng lầy, gì là vực thẳm, ở ngoài tiếng hát Thái Thanh. Ở ngoài. Không đột nhập"
Ca sĩ Thái Thanh đã từ giã chốn trần gian đầy lận đận để về một thế giới khác. Thế nhưng, tiếng hát của Bà vẫn còn mãi với những người yêu nhạc Việt. Bà không những có giọng hát độc đáo và kỳ lạ làm xốn xang người nghe, tiếng hát của bà với những bài ca tình tự quê hương khiến cho ta thấy yêu đất nước, quê hương mình hơn. Những ca từ của bài hát qua giọng hát của Bà giúp cho người nghe thấy gắn bó với Tổ quốc, với tiếng Việt mến yêu. Vĩnh biệt Bà nhưng người ta sẽ còn nhớ mãi tên Bà một thời gian dài nữa vì cho đến bây giờ tiếng hát của ca sĩ Thái Thanh vẫn chưa ai thay thế được.
18.3.2020
DODUYNGOC
Tình ca - Phạm Duy
https://youtu.be/l2jnfRr_Kv0
Ngày xưa Hoàng thị - Phạm Duy
https://youtu.be/vG4qBpCXPdQ
Nghìn trùng xa cách
https://youtu.be/ohUnZj5cllw
Bà mẹ Gio Linh
https://youtu.be/KRClV9HYYL4
Hòn Vọng phu
https://youtu.be/vYGgVCp8gEw
Trả lại em yêu
https://youtu.be/3don8Ph-_Vc
Nửa hồn thương đau
https://youtu.be/XVf-LTHBmTk
Quan Thế Âm
https://youtu.be/Ikwy4hUlWj0
Đăng nhận xét